اخلاق و مجوزها
مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تمامی استانداردهای اخلاقی مورد نیاز جهت نشر را در نظر می‌گیرد تا بدینوسیله از کیفیت مقالات علمی چاپ شده اطمینان حاصل نماید. این امر باعث می‌شود خوانندگان اطمینان داشته باشند نتایج ارائه شده در مقالات چاپ شده سندیت دارند و نیز قابل تغییر می‌باشند.
مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تابع قوانین نشر موجود در
بیانیه هلسینکی می‌باشد.
سرقت ادبی، انتشار مقالات تکراری، داده‌سازی و تحریف
مجله پزشکی متعهد به چاپ مقالاتی است که پیشتر در هیچ مجله‌ای به چاپ نرسیده‌اند و نیز همزمان در فرآیند داوری هیچ مجله دیگری قرار ندارند. تمامی مقالات دریافت شده در این مجله مورد بررسی قرار می‌گیرند و بخش‌هایی که ممکن است منجر به سرقت ادبی شوند مشخص می‌شوند. همچنین، بازنشر مقاله، ترجمه به زبان دیگر یا ارائه آن در مجلات دیگر بدون اجازه مشمول قانون تخلفات نشر و پژوهش می‌باشد.
چنانچه مشخص شود مقاله‌ای همزمان در مجله‌ای دیگر در فرآیند داوری است یا پیشتر در جایی چاپ شده است فورا از دستور کار بررسی خارج می‌شود و مشمول قانون "ممانعت از انتشار تکراری" یا DPS می‌شود (فلوچارت Cope). چنانچه مشخص شود داده‌ها، تصاویر یا هر جز دیگر موجود در یک مقاله دستکاری یا تحریف شده‌اند، در آن صورت مقاله مشمول قانون "ممانعت از تحریف و داده سازی" خواهد شد.
نشر زائد و اضافی
چنانچه چندین مقاله از یافته‌های یک مقاله چاپ شوند، به صورتی که بخش‌هایی از نتایج کسب شده در یک مقاله و بخش‌های دیگر به صورت بریده بریده در مقالات دیگر ارائه گردند، در آن صورت آن مقاله مشمول قانون "ممانعت از بازنشر زائد" خواهد بود.
تحریف استنادی
چنانچه مشخص شود مقاله‌ای صرفا با هدف بالا بردن تعداد استنادات نام مولف یا مقاله‌ای خاص، به نام آن مولف یا مقاله استناد کرده است در آن صورت آن مقاله مشمول قانون "ممانعت از تحریف استنادی" خواهد شد.
پدیدآورندگی غیرحقیقی (تالیف هدیه‌ای)
تمام نویسندگان اشاره شده در مقالات می‌بایست سهم علمی تاثیرگذار در آن پژوهش داشته باشند و یافته‌های تحقیق را تایید نمایند. لذا، نویسندگان غیرحقیقی-یعنی افرادی که سهم واقعی و تاثیرگذاری در پژوهش نداشته‌اند- مشمول قانون "ممانعت از نویسندگی غیرحقیقی" خواهند شد.
براساس معیارهای ارائه شده توسط کمیته بین المللی ویراستاران مجلات پزشکی (ICMJE) معیارهای نویسنده دانستن یک فرد شامل موارد زیر می‌باشد:
- مشارکت کافی و وافی در فرآیندهای طراحی، درک، آنالیز و تفسیر داده‌های پژوهش.
- نوشتن متن اولیه یا ویرایش انتقادی مقاله جهت بررسی محتوای مهم اطلاعاتی آن.
- تایید نهایی نسخه‌ای که منتشر می‌شود.
- قبول مسئولیت اثر منتشره از جمیع جهات با اطمینان از این‌که هر گونه شاعبه در رابطه با صحت و سقم یا درستی هر قسمتی از اثر به نحو مقتضی بررسی و مرتفع گردیده.
استرداد یا Retractions (بازپس فرستادن مقاله)
براساس دستورالعمل‌های ارائه شده توسط کمیته اخلاقیات پزشکی (COPE) مجله پزشکی در صورت موجود بودن هر یک از شرایط چهارگانه زیر می‌تواند مقاله را بازپس فرستد:
- شواهد مشخصی موجود باشد که نشان دهد یافته‌های مقاله غیرقابل استناد و یا غیرحقیقی باشد. این امر ممکن است به واسطه سوتحقیق (نظیر داده سازی) یا اشتباه صادقانه (نظیر اشتباهات محاسباتی به ایرادات آزمایشگاهی) حادث شده باشد.
- یافته‌های مقاله پیشتر در جایی دیگر و بدون استناددهی درست، کسب اجازه و یا توجیه‌پذیر بودنشان چاپ شده باشند(یعنی مصداق نشر زائد و اضافی باشد).
- حاوی سرقت ادبی باشد.
- گزارشات غیراخلاقی ارائه دهد.
ممانعت‌ها (محدودیت‌های اعمال شونده)
چنانچه هر یک از تخلفات اشاره شده در بالا در مقاله‌ای یافت شود، مجله پزشکی خود را محق می‌داند تا نسبت به اعمال محدودیت‌های زیر برای مولف یا مولفان آن مقاله اقدام نماید:
- مجله پزشکی همواره و در هر زمانی تمام حقوق استرداد را برای مقالاتی که با تخلف چاپ شده‌اند برای خود قائل است. معیار متخلف دانستن مقالات همان دستورالعمل‌های ارائه شده توسط کمیته اخلاقیات پزشکی(COPE) می باشند.
- رد کردن آنی و بی درنگ مقالاتی که تخلف کرده‌اند و تحریم مولف یا مولفان ناقض قوانین.
- اعمال ممنوعیت قبول هرگونه مقاله جدید از مولف یا مولفانی که قوانین را نقض کرده‌اند.
- عدم اعطای پست داوری مقالات یا عضویت در هیات دبیری مجله به مولفان متخلف.
- چنانچه در متن مقاله تخلفاتی نمایان و کاملا جهت‌دار مشاهده شوند، مجله محق است محدودیت‌هایی فراتر از آنچه در بالا به آن اشاره شد نیز بر مولف آن مقاله اعمال نماید. و مانع ورود اين افراد در گروه علمی مجله خواهد شد.
عدم صداقت دانشگاهی
- در مواردی که مقاله ارائه شده مشکوک به تکراری بودن یا بازنشر باشد (کلیک کنید) و نیز در هنگامی که مقاله مورد نظر چاپ شده باشد (کلیک کنید).
- در مواردی که مقاله ارائه شده مشکوک به سرقت ادبی باشد (کلیک کنید) و نیز در هنگامی که مقاله مورد نظر چاپ شده است (کلیک کنید).
- در مواردی که مقاله ارائه شده مشکوک به ارائه اطلاعات ساختگی و نادرست باشد (کلیک کنید) و کليه موارد مذکور پس از انتشار مقاله نيز صادق است و در صورت مشاهده و تاييد سوء رفتار اخلاقی نسبت به مقاله منتشر شده رفتار خواهد شد (کلیک کنید).
حق و حقوق تألیف و نویسندگی
- درخواست اضافه کردن نام نویسنده جدید به مقاله قبل (کلیک کنید) یا بعد از فرآیند چاپ (کلیک کنید).
- درخواست حذف نام یک نویسنده از مقاله قبل از اتمام فرآیند چاپ (کلیک کنید).
- درخواست حذف نام نویسنده‌ای که مشکوک به خیالی بودن (مولف میهمان/اعطایی) یا نظایر آن است (کلیک کنید).
- جهت دریافت مشاوره درمورد چگونگی نظارت بر مشکلات نویسنده (کلیک کنید).
تضاد یا تعارض منافع (CoI)
- اگر داور مجله با موردی در یک مقاله ارائه شده مواجه شود که مشکوک به عدم افشا کردن تضاد منافع می‌باشد (کلیک کنید).
- اگر خواننده مجله با موردی در یک مقاله چاپ شده مواجه شود که مشکوک به عدم افشا کردن تضاد منافع می‌باشد (کلیک کنید).
دیگر ملاحظات
- چنانچه به جنبه اخلاقی پژوهشی در یک مقاله ارائه شده مشکوک باشیم (کلیک کنید).
- چنانچه مشکوک باشیم که داور مجله ایده یا داده‌ای را از کار مولفی دیگر برای خود برداشته است (کلیک کنید).
- چگونه کمیته (COPE) شکایات دریافتی علیه ادیتورهای مجلات را بررسی می‌کند (کلیک کنید).
برای دسترسی به تمامی فلوچارت ارائه شده توسط این کمیته، اینجا
کلیک کنید.