ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه استعداد حواس پرتی رانندگان

چکیده

زمینه. مطالعه حاضر با هدف تعيين روايي و پايايي ترجمه فارسي پرسش‌نامه استعداد حواس‌پرتی راننده (SDDQ) در تبریز صورت گرفت.

روش کار. اين مطالعه از نوع مقطعي است. بدين منظور تعداد 411 نفر از بین رانندگان آژانس‌های تاکسی تلفنی درون‌شهری شهر تبریز (شمال غرب ایران) به صورت تصادفی خوشه‌ای دو مرحله‌ای انتخاب گردید. روند ترجمه نسخه فارسي ابزار بدين ترتيب بود که ابتدا پرسش‌نامه اصلی توسط يک مترجم دو زبانه از انگليسي به فارسي ترجمه شد و سپس توسط متخصص ديگری به زبان اصلي ترجمه گردید. صحت محتوی ترجمه دو نسخه فوق مورد تأیید نهایی تیم پژوهشی قرار گرفت.

یافته‌ها. ثبات درونی کل و زیر مقیاس‌های ابزار با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مابین 0/72 الی 0/90 بدست آمد. شاخص توافق روایی محتوی و با استفاده از ضریب کاپای اصلاح شده *k برای کل مقیاس، 0/88 بدست آمد. نتایج حاصل از مقایسه مدل‌سازی با معادله ساختاری برابر مدل‌هاي یک، سه و شش عاملي نشان داد که روایی سازه مدل شش عاملی از برازش ساختاری بهتری برخوردار بود. بر اساس نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بین زیرمقیاس‌ها با کل پرسش‌نامه بین 0/41 الی 0/92 بود. ضریب همبستگی پیرسون با مقیاس ذهن‌آگاهی (MAAS) 0/39 و با مقیاس ADHD کانرز بزرگسالان (شدت علایم ADHD) 0/25 بود (0/01>P).

نتیجه‌گیری. نسخه فارسی پرسش‌نامه استعداد حواس‌پرتی راننده از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند در مطالعات مختلف برای رانندگان استفاده گردد.

پیامدهای‌عملی. این پرسش‌نامه می‌تواند در مراکز تحقیقاتی دانشگاه و پلیس مورد استفاده قرار گیرد. همچنین می‌تواند جهت غربالگری رانندگان پرخطر مورد استفاده قرار گیرد.