بینا افتخار سادات
1، سید مصطفی قوامی
2، همايون صادقي
1، وحیده توپچی زاده
1*، مسعود قهوه چی اکبری
1، روح الله سهرابي
31 مركز تحقيقات طب فيزيكي و توان بخشي، گروه طب فيزيكي و توان بخشي، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبریز، ایران
2 گروه رادیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشكي تبريز، تبریز، ایران
3 گروه ارتوپدي، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
چکیده
زمینه و اهداف: استئوپروز شايع ترين بيماري استخوان و متابوليسم مواد معدني است كه در حدود 40 درصد زنان بالاي 50 سال را گرفتار مي كند. مشاهده شده است که نتايج دانسيتومتري مچ دست با نتايج دانسيتومتري ساير نقاط بدن شامل گردن، تروكانتر فمور و مهره هاي كمري همبستگي آماري دارد. در این مطالعه ارتباط بین استئوپروز و استئوپنی مچ دست با ناحیه هیپ و لومبار مورد مقایسه قرار گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه تحلیلی- مقطعی، 100 خانم يائسه ميانگين سني 9/6± 57 (در محدوده 76-50) سال مورد بررسی قرار گرفتند. برای تمامی بیماران دانسیتومتری استخوان از مچ دست غيرغالب، فقرات لومبار و فمور به همراه گرافي لترال لومبوساكرال و تعيين سطح Vit D) OH2) انجام گردید. يافتهها: میانگین T-score در ناحیه مچ دست نسبت به ناحیه لومبار و هیپ بیشتر بود. استئوپنی و استئوپروز به ترتیب در ناحیه مچ 4/40% و 6/59%، در ناحیه هيپ 4/38% و 2/24% و در ناحیه لومبار 4/36% و 5/49% بود. همبستگی ضعیفی بین BMD مچ دست با BMD هیپ و لومبار همچنین بین BMD هیپ و لومبار وجود داشت. توافق کیفی بین هر سه نوع دانسیتومتری (ناحیه هیپ، لومبار و مچ دست) در شناسایی استئوپروز با استفاده از ضریب توافق کاپا برای هر سه روش ضعیف بود. استئوپروز مچ دست نسبت به استئوپروز ناحیه لومبار ارزش بیشتری در پیشگویی استئوپروز هیپ دارد. نتیجه¬گیری: در مطالعه حاضر مشاهده گردید که افزایش مقادیر T-score ناحیه لومبار بطور کاذب باعث کاهش فراوانی استئوپروز ناحیه لومبار در مقایسه با سایر نواحی می شود. بدلیل شیوع بالای تغییرات DJD ناحیه کمر و با توجه توانایی پیشگویی استئوپروز هیپ توسط استئوپروز ناحیه مچ دست، می توان از T-score ناحیه مچ دست برای ارزیابی استئوپروز در این افراد استفاده کرد.
کلید واژه ها: استئوپروز, دانسیتومتری, یائسگی, مچ دست