چکیده
«اخلاق پزشکی» دانشی میان¬رشته¬ای است که موضوع آن مسائل و مباحث اخلاقی در حوزة علوم پزشکی است و در شاخه¬های مختلف علوم پزشکی به عنوان حرفه، پژوهش¬های پزشکی و سیاستگذاری نظام سلامت مطرح هستند. محتوای این مباحث از رشته¬های گوناگون دانش و معرفت بشری به اخلاق پزشکی وارد شده و در شکل¬گیری این حوزه از دانش دخیل بوده¬اند. در این میان، فلسفة اخلاق، حقوق، الهیات، فقه، ادبیات، جامعه¬شناسی، روان¬شناسی، اقتصاد و تاریخ، تأثیر و نقش بیشتری داشته¬اند. این شاخه از معارف بشری همچون دیگر مفاهیم در متون فارسی جایگاه ویژه¬ای دارد. از این جهت در اين مقاله بازتاب اخلاق پزشكي در اين متون کاویده می¬شود چرا كه اخلاق يكي از زمينه‌هاي اصلي فرهنگ زبان فارسي است و بسياري از اين متون منعكس كنندة علم و فلسفة آن مي¬باشند. علم پزشکی در متون ادب فارسی از تقدس ویژه¬ای برخوردار بوده است.
هدف از تحقيق حاضر، يافتن بازتاب اخلاق پزشكي ميان طبيبان ايراني، در متون دسته اول فارسي است و مؤلفان بر اساس روش استقرایی می¬کوشند، نشان دهند که متون فارسي نه تنها سرشار از پندها و اندرزهاي اخلاقي است كه بخشي از آن، دربرگيرندة ویژگی¬های اخلاقی طبیبان است. در سفارش¬هاي بزرگان ادب فارسي مي‌توان نوع نگاه و انديشة آنان را در باب اخلاق پزشكي بررسي كرد و نتيجة اخلاقي مورد نظر را بر مبناي آداب و سنن و عقيدة شاعران و نويسندگان به دست آورد. خوانش اين متون نشان مي¬دهد كه اخلاق طبیب در خلقیات و روحیات او جمع می¬گردد و در این باب علاوه بر حسن برخورد با بیمار و اخلاق حسنه¬ای همچون رازداری و امانت و درستکاری، به رابطة متقابل پزشک و بیمار توجه زیادی شده است.