شبنم رحیمی
1، مهناز آذرنیا
2، سید همایون صدرایی
3، کاکا غلامرضا
3*1 گروه زیست شناسی،دانشجوی علوم زیستی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 گروه زیست شناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
3 مرکز تحقیقات علوم اعصاب، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله، تهران، ایران
چکیده
زمينه: ديازينون ازگسترده ترين ارگانوفسفره هايي است كه در كشاورزي به كار مي¬رود. تركيبات ارگانوفسفره در كنترل حشرات و آلودگيهاي زيست محيطی استفاده مي-شوند. دراین مطالعه اثرسمی دیازینون بر رشد و نمو جنین و شکل گیری ساختار بافتی روده جنین موش کوچک مورد بررسی قرارگرفته است.
روش کار: تعداد 25 سر موش کوچک به 5 گروه 5 تایی تقسیم شدند. گروه کنترل دیازینون دریافت نکرد، گروههای شم الف و ب، امولسیفایر را به ترتیب به مقدار 52/0 و 2/5 میکرو لیتر و گروههای تجربی الف و ب دیازینون را به ترتیب به مقدار 3/1 و 13 میکرو لیتر از روز هفتم تا روز هجدهم بارداری یک روز در میان به صورت استنشاقی دریافت کردند. سپس موش های باردار در روز هجدهم تشریح شده و جنین ها برای مطالعه بافتی و هیستومورفولوژی از رحم خارج شد.
يافته‌ها: در تمام بررسیهای ظاهری و هیستومورفومتری اختلاف معناداری بین گروه کنترل و دو گروه شم مشاهده نگردید. در گروه تجربی ب ناهنجاریهایی نظیر جنین و جفت آتروفی شده، خونریزی زیر جلدی، جایگاه جنین جذب شده همراه با جفت اضافی دیده شد. در بررسی هیستومورفومتری میانگین تعداد سلولهای گابلت در سطحی برابر از طول پرزها در گروه تجربی ب نسبت به گروه¬های تجربی الف و کنترل افزایش نشان دادند گرچه افزایش معنادار نبود. درصد تعداد گابلت به کل هسته های مقطع عرضی پرز و تعداد گابلت در 35 میکرومتر از قطر مقطع عرضی پرز در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل کاهش معناداری نشان داد. درصد تعداد سلولهای اپیتلیالی در سطح 1000 میکرومتر مربع از مقطع عرضی پرز بین گروههای تجربی و گروه کنترل اختلاف معناداری نداشت.
نتيجه گيري: مصرف مقادیر بالای دیازینون در موش باردار سبب بروز ناهنجاری های ظاهری در جنین شده و همچنین موجب اختلالات هیستومورفومتری در روند تکامل بافت روده جنین¬ها می¬شود.