چکیده
زمینه: سیکلوفسفامید یک داروی ضد سرطان است که سبب آلکیلاسیون DNA در سلولها می شود. سیکلوفسفامید همچنین موجب کاهش شمارش سلول های خونی و آسیب رسانی به مغز استخوان می‌گردد. گل راعی یک گیاه داروئی است که درطب سنتی استفاده می‌شود. در این مطالعه تاثیر هماتوپوئیک عصاره برگ های گل راعی بر روی عملکرد مغز استخوان و پارامترهای خون در موش‌های صحرایی نر القاء شده با سیکلوفسفامید مورد بررسی قرار گرفت.
روش کار: در این پژوهش از 42 سر موش صحرائی نر با وزن 250 - 220 استفاده گردید که بطور تصادفی به 6 گروه 7 تایی (کنترل، شاهد، کنترل مثبت، تیمار 1،2،3) تقسیم بندی شدند. گروه کنترل سالم: روزانهml 5/0 نرمال سالین و گروه شاهد روزانه `15 داروی سیکلوفسفامید و گروه کنترل مثبت روزانه mg/kg 200 عصاره هیدروالکلی چای کوهی به صورت تزریق درون صفاقی و گروهای تیمار 1و2و3 روزانه به ترتیب دوزهایml/kg100 و ml/kg 200 و ml/kg 300 به همراه ml/kg 15داروی سیکلوفسفامید نیز بصورت درون صفاقی برای 10روز دریافت کرده اند. پس از پایان آزمایش نمونه‌های خون بطورمستقیم از قلب جمع آوری گردید و پارامترهای RBC،Hb،HCT وFe2+ آنالیز و بررسی شد. بررسی آماری یافته‌های این مطالعه با استفاده از نرم افراز آماری SPSS انجام گرفت و داده‌ها بصورت Mean±SEM ارائه و تفاوت‌های آماری با معنی دار تلقی گردید.
یافته‌ها: نتایج حاصل نشان داد که سیکلوفسفامید باعث آسیب رسانی بافت مغزاستخوان می‌شود که در این صورت بطور قابل توجهی باعث کاهش شمارش سلول های خونی و افزایش آهن خون درگروه القا شده با سیکلوفسفامید می‌گردد. گروه‌های تحت درمان باعصاره گل راعی افزایش گسترده ای در گلبول‌های قرمز و کاهش آهن خون در مقایسه با گروه شاهد نشان دادند
نتیجه گیری: نتایج این آزمایش نشان داد که عصاره گل راعی قادر است احتمالاّ بافت مغز استخوان را در برابر اثرات مخرب سیکلوفسفامید محافظت نموده و میزان پارامترهای خونی و آهن سرم را به سطح طبیعی آنها نزدیک نماید.