اعظم شهسواری
1*، فرهاد رحمانی نیا
2، محمدرضا فدائی چافی
31 دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
2 گروه فیزیولوژی ورزش، دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
3 گروه فیزیولوژی ورزش واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
چکیده
زمینه و اهداف: لپتین نقش مهمی در تنظیم هومئوستاز انرژی و آغاز فرایند بلوغ به عهده دارد. تاثیر فعالیت بدنی بر سطوح لپتین نوجوانان هنوز به طور کامل مشخص نشده است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه ی سطوح لپتین، ترکیب بدن و توان هوازی دختران ورزشکار و غیر ورزشکار در ابتدا و انتهای بلوغ بود.
مواد و روش ها: 18دختر در مرحله ی ابتدایی بلوغ با میانگین سنی39/0±25/10سال و 18دختر در مرحله ی انتهای بلوغ با میانگین سنی 42/0±72/14 سال (در هر گروه 9 نفر ورزشکار رشته تکواندو و 9 نفر غیر ورزشکار)، به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت نمودند. ارزیابی مرحله بلوغ بر اساس الگوی 5 مرحله ای تانر بود. لپتین سرم، به روش الایزا اندازه گیری شد. پس از تعیین ترکیب بدنی با استفاده از کالیپر، حداکثر اکسیژن مصرفی با آزمون پله کویین ارزیابی شد.
یافته ها: در انتهای بلوغ؛ دختران غیر ورزشکار نسبت به دختران ورزشکار از سطوح لپتین بالاتری برخوردار بودند(05/0p≤)؛ اما بین سطوح لپتین دختران ورزشکار و غیر ورزشکار در ابتدای بلوغ تفاوت معنی داری دیده نشد(05/0p>). دختران ورزشکار نسبت به غیر ورزشکار توان هوازی بالاتری داشتند (05/0p≤). غلظت پلاسمایی لپتین رابطه مستقیمی با درصدچربی بدن، شاخص توده بدنی، توده چربی و رابطه معکوسی با توان هوازی داشت(05/0p≤).
بحث و نتیجه گیری: ما شاهد کاهش لپتین سرم، متعاقب فعالیت ورزشی منظم در دختران ورزشکار در انتهای بلوغ بودیم؛ اما در ابتدای بلوغ این کاهش معنی دار نبود، با این حال فواید فعالیت منظم ورزشی در افزایش توان هوازی دختران ورزشکار در ابتدا و انتهای بلوغ مشهود بود.