چکیده
زمینه. در این پژوهش، نقش سیستم سلامت در شکل‌گیری پلی‌فارماسی در سالمندان ایرانی مورد بررسی قرار گرفته است. مصرف هم‌زمان حداقل چهار دارو در روز طی شش ماهه اخیر که حداقل یکی از داروهای مصرفی داروی بدون اندیکاسیون غیرتجویزی اما نیازمند نسخه باشد به‌عنوان پلی فارماسی در نظر گرفته شده است.
روش‌کار. این مطالعه تحلیل محتوای استقرایی با روش گرانهایم و لاندمن انجام شد. روش جمع‌آوری داده‌ها مصاحبه‌های عمیق و نیمه‌ساختاریافته با سالمندان، مراقبین سالمند و پزشکان و متخصصین حوزه سالمندی بود. تحلیل، هم‌زمان با جمع‌آوری داده انجام شد و نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع ادامه یافت.
یافته‌ها. نتایج حاصل از انجام ۲۴ مصاحبه نشان داد که عوامل متعددی همچون نابسامانی سیستم ارجاع، دشواری دسترسی به پزشک، مدیریت معیوب داده‌های سلامت، بازار ناامن دارو و توزیع تساهلی _ تسامحی دارو نقش مؤثری در شکل‌گیری پلی‌فارماسی در سالمندان ایرانی دارند. مشکلاتی نظیر کیفیت پایین داروهای ایرانی، عدم هماهنگی بین پزشکان و داروسازان و دسترسی آسان به دارو بدون نسخه از جمله عواملی هستند که منجر به استفاده نامناسب و غیرضروری از داروها می‌شوند.
نتیجه‌گیری. با توجه به نقش اجزا مختلف سیستم سلامت در شکل‌گیری پلی‌فارماسی، برای کاهش پلی‌فارماسی در سالمندان ایرانی، اصلاحات ساختاری در نظام سلامت از جمله سیستم ارجاع، مدیریت داده‌های سلامت، بازار دارو و سیستم نظارتی، ضروری است.
پیامدهای عملی. با اصلاح سیستم ارجاع و دسترسی به پزشک، سیستم مدیریت داده‌های سلامت، سیستم تولید و توزیع دارو، می‌توان از وقوع پلی‌فارماسی در سالمندان جلوگیری کرد یا آن را کاهش داد