اعتبارسنجی ابزار فعالیت­بدنی سالمندان: نتایج حاصل از مطالعه کوهورت سالمندی نیشابور

چکیده

زمینه. برای داشتن سالمندی سالم، فعالیت­ بدنی کافی امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف بررسی روایی سازه­ای نسخه فارسی مقیاس فعالیت ­بدنی برای سالمندان (PASE)، در میان بزرگسالان نیشابور انجام شد.

روش‌کار. این مطالعه مقطعی به­ صورت آزمایشی در مرکز مطالعات کوهورت سلامت سالمندی نیشابور در فاصله اردیبهشت و دی ماه سال 1398 با نمونه­ گیری طبقه­ای تصادفی انجام گرفت. برای انجام تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، به ترتیب 300 و 650 نفر از بزرگسالان 50 سال و بالاتر ساکن در جامعه انتخاب شدند. تحلیل عاملی اکتشافی با روش استخراج تحلیل مولفه اصلی و چرخش واریمکس و تحلیل عاملی تاییدی با روش تخمین حداکثر درست­نمایی انجام گرفت. تحلیل داده­ها با نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و STATA نسخه 17 انجام شد.

یافته‌ها. نتایج حاصل از تحلیل داده ­ها نشان داد که در میان 950 نفر از شرکت‌کنندگان با میانگین سنی 6±8/63 سال، 505 نفر (2/53 درصد) زن حضور داشتند. میانگین امتیاز فعالیت ­بدنی آنها 7/70±7/89 بدست آمد. براساس درصد واریانس بیان شده در تحلیل عاملی اکتشافی، تمام پنج عامل استخراج شده 7/62 درصد از واریانس کل را تبیین کردند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که ارتباط تمام گویه­ های ابزار به جز گویه شماره 8 مرتبط با فعالیت­های در خانه و گویه شماره 2 مرتبط با فعالیت­های اوقات فراغت معنی­دار بودند (0.05 > P). مقادیر شاخص­های الگوی تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که الگو دارای برازش قابل قبولی است.

نتیجه‌گیری. تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، روایی سازه­ای نسخه فارسی PASE را تأیید کردند. این پرسشنامه برای سنجش میزان فعالیت­بدنی در سالمندان ایرانی مناسب است.

پیامدهای عملی. نسخه فارسی PASE، برای اندازه گیری سطح فعالیت بدنی در سالمندان ایرانی ابزار مناسبی هست.