چکیده
زمینه. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد تعادلی كودكان 7-12 ساله ایرانی براساس آزمون‌های دسترسی عملکردی انجام گرفت.
روش کار. این مطالعه توصيفي مقطعی بر روی 483 دانش‌آموز پسر و دختر پايه تحصيلی اول تا ششم ابتدایی انجام شد. پس از اندازه‌گیری قد، وزن و طول اندام فوقانی و تحتانی، آزمون دسترسی عملکردی با اندام غالب ارزيابي شد و میزان اولیه آزمون دسترسی عملكردی توسط آزمونگر ثبت شد و متعاقبأ همین پروتکل برای اندام غیر غالب، و نیز به صورت دو اندامی استفاده گردید. میزان نهایی دسترسی ثبت و اختلاف اين دو در برگه ارزیابی ثبت گردید. این فرایند 3 بار تکرار شده و میانگین این سه تلاش بعنوان نمره نهایی ثبت شد. داده‌های بدست آمده بوسیله نرم‌افزار SPSS نسخه 23 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و آمار توصیفی و استنباطی آن استخراج گردید. برای سنجش همبستگی ویژگی‌های آنتروپومتریک قد و وزن و طول اندام‌ها نيز ضریب همبستگی پیرسون محاسبه شد.
یافته‌ها. در این مطالعه 483 دانش‌آموز مقطع ابتدایی با میانگین سنی53/ 9 سال (حداقل 7 سال و حداکثر 12 سال) و میانگین قدی 21/ 138، و همچنین میانگین شاخص توده بدنی 43/ 17 در پایه تحصیلی اول تا ششم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمرات هنجاری بدست آمده برای تست دسترسی عملکردی راست، چپ و دو دستی به ترتیب برابر بود با 7/87±20/45 سانتیمتر، 8/09±22/46 سانتیمتر و 7/89±18/60 سانتیمتر. این نمرات برای تست دسترسی طرفی به راست و چپ نیز به ترتیب 6/01±14/68 سانتیمتر و 6/01±14/90 سانتیمتر بدست آمد. این نمرات همبستگی معناداری باهم (0/001<P ) و با ویژگی‌های آنتروپومتریک نشان دادند.
نتیجه‌گیری. با توجه به نتايج پژوهش حاضر بر روی 483 دانش‌آموز پسر و دختر پايه تحصيلی اول تا ششم ابتدایی، ارزیابی آزمون‌های دسترسی عملکردی و دسترسی طرفی، برای استفاده در بالین و به منظور ارزیابی تعادل کودکان ایرانی با اهمیت است. با توجه به سطح عملکردی تعادلی پایین‌تر کودکان ایرانی نسبت به همسالان خود در برخی کشورهای دیگر، لزوم برنامه‌ریزی برای افزایش فعالیت‌های حرکتی و ورزشی در برنامه‌های مدارس و در سطح اجتماع وجود دارد.
پیامدهای عملی. داده‌های حاصل از آزمون‌های دسترسی عملکردی در این پژوهش می‌تواند معیار مناسبی جهت سنجش تعادل کودکان ایرانی سن مدرسه باشد.