بررسی روایی و پایایی و تهیه اپلیکیشن بررسی علایم اکستراپیرامیدال سنت هانس

چکیده

زمینه. اکستراپیرامیدال قسمتی از سیستم عصبی مرکزی است که در کنترل حرکتی نقش دارد. عوارض اکستراپیرامیدال عبارت است از انواع مختلفی از اختلالات حرکتی حاد و مزمن که بر اثر داروها ایجاد می‌شوند. داروهای آنتی‌سایکوتیک پایه اصلی درمان اسکیزوفرنی، اختلالات سایکوتیک و از علل ایجاد کننده علایم اکستراپیرامیدال هستند. مقیاس چند بعدی درجه‌بندی سنت هانس (SHRS) جهت کمی‌سازی شدت دیستونی، پارکینسونیسم، آکاتژی و دیسکینزی ناشی از داروهای آنتی‌سایکوتیک طراحی شده و تاکنون به فارسی ترجمه نشده است. با توجه به اهمیت ارزیابی کیفیت زندگی مبتلایان به اختلالات شدید یا مزمن روانپزشکی تحت درمان داروهای آنتی‌سایکوتیک، مطالعه حاضر با هدف ترجمه، تهیه نسخه فارسی، ارزیابی روايي و پایایی و تهیه نسخه نرم‌افزاری آن انجام گرفته است.

روش کار. مطالعه حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی، جمعیت هدف بیماران مبتلا به اختلال روانپزشکی تحت درمان با داروهای آنتی‌سایکوتیک بودند. مقیاس SHRS پس از ترجمه به فارسی، بررسی نظرات اساتید و اصلاحات لازم، ترجمه برگردان به انگلیسی و ترجمه مجدد به فارسی مورد بررسی روايي و پایایی قرار گرفت. در این راستا 30 نفر از افراد جامعه هدف از نظر عوارض اکستراپیرامیدال با نسخه تهیه شده مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها. طبق نظرات متخصصین، نیازی به ترجمه SHRS تشخیص داده نشد. در بررسی روایی نرم‌افزار، ضریب آلفای کرونباخ 0/99 و پایایی 0/99 به دست آمد. میانگین نمرات دست آمده توسط روانپزشک اول در ویزیت اول 2/03 و در ویزیت دوم 2/1 و توسط روانپزشک دوم در ویزیت اول 2 و در ویزیت دوم 2/03 بود. حداکثر نمره در هر دو مورد برابر 12 و حداقل آن صفر بود.

نتیجه‌گیری. نسخه نرم‌افزاری مقیاس رتبه‌بندی سنت هانس از پایایی و روایی مناسبی برخوردار است و می‌توان از این نسخه برای بررسی عوارض اکستراپیرامیدال بیماران استفاده کرد.

پیامدهای‌عملی. نسخه انگلیسی مقیاس سنت هانس و نیز شکل نرم‌افزاری (اپلیکیشن) آن می‌تواند برای بررسی علایم اکستراپیرامیدال مورد استفاده قرار گیرد.