بررسی میزان مطابقت درجه‌بندی کارسینوم پروستات در نمونه بیوپسی ترانس رکتال با نمونه رادیکال پروستاتکتومی در بیماران کارسینوم پروستات

چکیده

زمینه: سرطان پروستات دومین سرطان شایع در مردان (بعد از پوست) و دومین سرطان کشنده (بعد از کانسر ریه) است. نقش بیوپسی ترانس رکتال در تشخیص کانسرهای پروستات شناخته شده و با توجه به اینکه جواب پاتولوژی پروستات به صورت اولیه نشان‌دهنده پیش‌آگهی بیماری داخل پروستات است لذا هرگونه خطایی در تعیین یافته‌های بیوپسی ترانس رکتال ممکن است منجر به انتخاب روش درمانی اشتباه شود. با توجه به اینکه پاتولوژی در بیوپسی ترانس رکتال و نمونه نهایی رادیکال پروستاتکنومی در مواردی با هم متفاوت است لذا بررسی ارتباطی این پاتولوژی‌ها اهمیت دارد.

روش‌کار: مطالعه به صورت بررسی مقطعی (cross sectional) بود. تمام بیماران مبتلا به سرطان پروستات که به مدت 8 سال از سال 89 تا 97 در بیمارستان سینا تبریز توسط یک جراح اوروانکولوژیست تحت عمل جراحی رادیکال پروستاتکتومی قرار گرفته بودند و اسلایدهای نمونه‌های بیوپسی سوزنی قبل از عمل و پاتولوژی رادیکال پروستاتکتومی بعد از عمل آنها در دسترس بود و توسط یک پاتولوژیست گزارش شده بودند، مطالعه شدند. از تعداد 122 نفر که عمل شده بودند، 65 نفر معیارهای ورود را داشتند که وارد مطالعه شدند و نمونه‌های بیوپسی سوزنی و رادیکال پروستاتکتومی هر بیمار مقایسه شد.

یافته‌ها: برای این بیماران نمره‌بندی گلیسون روی نمونه‌های بیوپسی سوزنی و رادیکال پروستاتکتومی انجام شد. فراوان‌ترین نمره گلیسون بدست آمده از نمونه‌های بیوپسی سوزنی نمره گلیسون 6 (5/41 درصد) و رادیکال پروستاتکتومی نمره گلیسون 6 (40 درصد) بدست آمد. کم‌ترین فراوانی نمره گلیسون نمونه‌های بیوپسی ترانس رکتال، 10 (1/3 درصد) و رادیکال پروستاتکتومی، 8 (8/4 درصد) و 4 (6/4 درصد) بود. به طور کلی به 6/24 درصد از نمونه‌های رادیکال پروستاتکتومی هم نمره مشابه تعلق گرفت، در حالی که 1/63 درصد از نمونه‌های بیوپسی ترانس رکتال بیش گزارش‌دهی و 3/12 درصد از نمونه‌های بیوپسی ترانس رکتال کم گزارش‌دهی داشتند. با گروه‌بندی نمونه‌ها به سه درجه هیستوپاتولوژیک این ارتباط به صورت 5/41 درصد یکسانی نمرات و 2/49 درصد بیش گزارش‌دهی و 2/9 درصد کم گزارش‌دهی هماهنگ‌تر شد. شایع‌ترین درجه هیستوپاتولوژی در بیوپسی ترانس رکتال درجه بد 49 درصد و رادیکال پروستاتکتومی درجه متوسط 40 درصد بود. حدود 43 درصد از سرطان‌های با تمایز بد در نمونه‌های جراحی در همان درجه باقی ماندند و بیشترین میزان کم گزارش‌دهی در گروه با تمایز خوب (6/6 درصد) مشاهده شد. بیشترین میزان هم‌خوانی نمونه‌های بیوپسی ترانس رکتال با نمونه‌های رادیکال پروستاتکتومی در نمره گلیسون 6 و کمترین میزان هم‌خوانی در نمره ‌4‌ و ‌8 وجود داشت.

نتیجه‌گیری: می‌توان گفت بیشترین میزان هم‌خوانی در گروه بد بود که نشان دهنده قدرت بالای پیشگویی مثبت نمونه‌های بیوپسی در این درجه تمایزی است. مطالعه حاضر نشان می‌دهد که حجم پروستات کوچکتر و PSA (Prostate Specific Antigen) قبل از جراحی بالا ممکن است پیش‌بینی کننده ارتقا نمره گلیسون بعد از رادیکال پروستاتکتومی باشد.