چکیده
زمینه. داشتن اطلاعات جامع درباره خصوصیات دموگرافیک، کلینیکی و پاتولوژیک ضایعات بدخیم دهان، فک وصورت می تواند در برنامه ریزی های تشخیصی و درمانی بسیار مهم و مفید باشد. هدف از انجام این مطالعه، تعیین و مقایسه ویژگی های کلینیکوپاتولوژیک انواع مختلف سرطان های دهان، فک و صورت در سامانه ثبت سرطان استان اصفهان بود.
روش کار. در این مطالعه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی، اطلاعات (نوع تومور، محل تومور، سن، جنس، درجه بدخیمی) 1081 نمونه ثبت شده در سامانه ثبت سرطان استان اصفهان بررسی شد. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری و روش های آماری توصیفی و آزمون های کای مجذور و دقیق فیشر تجزیه وتحلیل شدند (P <0.05).
یافته ها. در این مطالعه میانگین سنی بیماران 5/18±9/59 سال بود و اکثر بیماران در بازه سنی 70 تا 80 سال قرار داشتند. اکثر بیماران مرد (43/56 درصد) بودند. فراوانی تومورهای بدخیم از زیاد به کم مربوط به کارسینوم، لنفوم، سارکوم و سپس سایر تومورها بود. در این مطالعه کارسینوم سلول سنگفرشی ( 9/61 درصد) و پس از آن لنفوم غیر هوچکین (7 درصد) به عنوان شایعترین تومورهای بدخیم گزارش شدند. شایعترین محل، زبان (7/38 درصد) و پس از آن نازوفارنکس ( 13 درصد) بود. همچنین تومورهای نازوفارنکس در مردان شایعتر از زنان بود (P <0.001).
نتیجه گیری. کارسینوم سلول سنگفرشی به عنوان شایعترین سرطان دهان، فک و صورت نیازمند توجه خاص و تشخیص و درمان سریع و مناسب است. دانستن ویژگی های کلینیکوپاتولوژیک این سرطان و عوامل خطر می تواند پیش آگهی بیماران را بهبود بخشد.