شناسایی الگوهای غذایی غالب در بزرگسالان شهر تبریز

چکیده

زمینه و اهداف: الگوهاي غذايي تصوير مناسبي از رژيم‌های غذايي و عادات تغذيه¬اي افراد جامعه را ارائه مي‌دهند. همچنین این الگوها به شناسایی افراد در معرض خطر بيماري¬هاي مزمن و ارائه‌ی توصيه‌هاي تغذيه¬اي مناسب به آنها كمك مي¬كنند. بنابراین مطالعه‌ی حاضر با هدف شناسایی الگوهای غذایی غالب در بزرگسالان زن و مرد به ظاهر سالم شهر تبریز صورت گرفت. مواد و روش¬ها: این مطالعه‌ی مقطعی- توصیفی تحلیلی در 670 فرد بزرگسال با محدوده‌ی سنی 50-25 ساله انجام گرفت. انتخاب نمونه¬ها به روش تصادفی ساده از همراهان بیماران مراجعه¬کننده به 4 مرکز درمانی عمده‌ی شهر تبریز شامل کلینیک‌های تخصصی شیخ الرئیس، درمانگاه تخصصی بیمارستان امام رضا (ع)، درمانگاه بیمارستان عالی نسب و کلینیک بوعلی (منطقه ولیعصر) انجام گرفت. مشخصات عمومی افراد مورد مطالعه به صورت مصاحبه با افراد پرسیده شده و دریافت‌های غذایی با استفاده از پرسشنامه‌ی بسامد غذایی نیمه کمی 132 موردی ارزیابی شد و الگوهای غذایی غالب با استفاده از روش تحلیل عاملی شناسایی گردیدند. یافته¬ها: چهار الگوی غذایی غالب استخراج شده در این مطالعه عبارتند از: الگوی غذایی غربی، الگوی غذایی سالم، الگوی غذایی مخلوط و الگوی غذایی سنتی آذربایجان. الگوی غذايي سالم غالب‌ترين الگوي مصرفی در کل افراد (8/28%) و ميزان تبعيت از الگوي غربي، مخلوط و سنتی آذربایجان به ترتيب 7/25%، 8/24% و 6/20% بود. همچنین مشاهده شد که در بین مردان الگوی غربی (7/33%) و در بین زنان الگوی سالم (4/32%) بیشترین مصرف را داشته است. نتیجه¬گیری: مطالعه‌ی حاضر نشان داد علیرغم غالب بودن الگوی غذایی سالم در بزرگسالان به ظاهر سالم شهر تبریز، تبعیت از الگوی غذایی غربی نیز در بیش از یک چهارم افراد رایج بوده و بدلیل نقش این الگو در زمینه‌سازی بیماری‌های مزمن، نیازمند توجه بیشتری است.