محمود رضا بهروان
1، هما حجاران
2، علیرضا ابدی
3، علی حقیقی
1، نورینا رهبریان
4، امین امینی
5، محمد حسین هوبر
5، معصومه خواجه فرخی
5، وحیده معین وزیری
1*1 گروه انگل شناسی و قارچ شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
2 گروه انگل شناسی و قارچ شناسی، دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
3 گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
4 مرکز تحقیقات بیولوژی سلولی و مولکولی، گروه انگل شناسی و قارچ شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
5 شبکه بهداشت و درمان شهرستان ورامین، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
زمينه و اهداف: تعداد مبتلایان لیشمانیازیس در خیلی از نقاط کشور از جمله شهرستان ورامین رو به افزایش است. این تحقیق به منظور بررسی وضعیت بیماری در افراد مراجعه کننده به مرکز بهداشت شهرستان ورامین و نیز بررسی پشه خاکی های این شهرستان طی سالهای 92-1391 صورت گرفت. مواد و روش¬ها: در اين مطالعه مقطعی پس از ثبت مشخصات، اسمیر تهیه شده از زخم افراد رنگ آمیزی شده و به روش مسقیم میکروسکوپی مورد بررسی قرار می گرفت. پشه خاکی ها، با استفاده از روش های مختلف در مناطق تحت بررسی جمع آوری شده و پشه خاکی های ماده پس از مونته شدن، با کلید های معتبر، تعیین گونه می گردیدند. یافته¬ها: از مجموع 88 نفر مراجعه کننده، 50 نفر با روش مستقیم، از نظر آلودگی لیشمانیایی مثبت تشخیص داده شدند. بین میزان ابتلا به بیماری و جنسیت افراد، اختلاف معنی دار مشاهده گردید و بیشترین میزان زخم (64%) در مردان رویت شد. زخم ها بیشتر در گروه سنی 39-25 سال مشاهده شد. اغلب بیماران (76%) دارای یک زخم روی بدنشان بوده و بیشتر زخم ها نیز در دست و پا مشاهده گردید. نیمی از بیماران سابقه مسافرت به مناطق اندمیک را داشتند. در این مطالعه حدود 2500 پشه خاکی جمع آوری شده که 1100 نمونه پشه خاکی ماده می باشند. گونه های متعلق به جنس Sergentomyia spp و نیز گونه Ph. papatasi در بین نمونه های جمع آوری شده از مناطق تحت مطالعه به ترتیب با 90/65% و 20/33%، گونه ی غالب تشخیص داده شدند. دیگر گونه ها شاملPh. caucasicus group ،Ph. sergenti و Ph. alexandri بودند. نتیجه¬گیری: با توجه به نتایج این تحقیق و شرایط شهرستان ورامین ( وجود فعالیت های کشاورزی، دامداری و مهاجر پذیر بودن منطقه) لیشمانیازیس جلدی می تواند به عنوان معضل بهداشتی مطرح شود و باید برنامه ریزی جهت کنترل بیماری مد نظر قرار گیرد. تحقیقات بیشتر در خصوص سایر جنبه های اپیدمیولوژیک بیماری در منطقه الزامی است.
کلید واژه ها: لیشمانیازیس جلدی, انگل لیشمانیا, پشه خاکی