محمد حسن مصحفی
1، میترا مهربانی
2، سیمین مهدی خانی
3، فرشته صفاری
4*1 گروه فارماسیوتیکس، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
2 گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
3 دکتر داروساز
4 گروه میکروبشناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کرمان، کرمان، ایران
چکیده
زمینه و اهداف: گیاه "غازیاقی" با نام علمیBernh. Fulcaria vulgaris یک گیاه بومی ایران است که در طب سنتی کاربردهای مختلفی از جمله درمان زخم های پوستی، مشکلات معدی و بیماریهای کبدی دارد. در این مطالعه تجربی، اثرات ضد باکتریایی عصاره میوه گیاه غازیاقی بر روی هشت سویه استاندارد باکتری بررسی شد. مواد و روش ها: ابتدا عصاره گیری متانولی از میوه گیاه مورد آزمایش انجام شد. پس از تغلیظ و خشک کردن عصاره بدست آمده، با استفاده از حلال های مختلف شامل پترولئوم اتر، دی کلرو متان و اتیل استات، فراکسیون های مختلفی تهیه شدند. حداقل غلظت مهار کننده از رشد (MIC)، با استفاده از روش رقیق سازی در آگار ابتدا بر روی عصاره تام تعیین شد. سپس به دلیل ناکافی بودن مقدار فراکسیون ها، از روش انتشار از دیسک برای بررسی اثر ضد میکروبی آنها استفاده شد. در ادامه ترکیبات سازنده موثرترین فراکسیون به روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC)، و بر روی صفحات کروماتوگرافی سیلیکاژل، جداسازی شدند. سپس کروماتوگرام ها با روش بیواتوگرافی تعلیقی بر روی سویه های مورد نظر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از روش انتشار از دیسک، اثر مهاری فراکسیون اتیل استاتی بیش از سایرین بود. در بیواتوگرافی این فراکسیون، اثر ضد میکروبی علیه استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس، کلبسیلا پنومونیه و سودوموناس ائروژینوزا در محدوده 9/0 : Rfظاهر شد. در ضمن، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس در محل کاشت فراکسیون نیز فاقد رشد بودند. نتیجه گیری: برخی ترکیبات موجود در فراکسیون اتیل استاتی، اثر هم افزایی در مهار رشد باکتری های گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس) دارند در حالی که بر روی باکتری های گرم منفی (سودوموناس ائروژینوزا و کلبسیلا پنومونیه) اثر آنتاگونیستی از خود نشان می دهند.
کلید واژه ها: عصاره غازیاقی, فعالیت ضد میکروبی, بیواتوگرافی