مریم محمدی
1,2، بابک قنبرزاده
2، رضا رضایی مکرم
2، محمد یار حسینی
3، حامد همیشه کار
4*1 مرکز تحقیقات بیوتکنولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
2 گروه مهندسی علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
4 مرکز تحقیقات کاربردی دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
چکیده
زمینه و اهداف: ویتامین D یک ترکیب با ساختار استرولی و یک ویتامین محلول در چربی است که نقش مهمی را در ماتریکس غضروف و استخوانها ایفا می¬کند. غنی سازی مواد غذایی با ویتامینهای محلول در چربی آسان نیست. چون این ویتامینها، در محلولهای آبی مثل نوشیدنیها، قابلیت پخش¬شدن کمی دارند .درون پوشانی ترکیبات غذا- دارو توسط حاملهای لیپیدی مانند لیپوزومها، یک روش مؤثر برای حفاظت ویژگیهای ذاتی آنها در طی دوره نگهداری است. هدف این کار تحقیقی، تولید و آماده¬سازی نانولیپوزومهای حاوی ویتامین ¬3D¬، تعیین ویژگیهای مختلف آنها و مطالعه بر روی پایداری فرمولاسیون آماده سازی شده است. مواد و روش ها: نانولیپوزومهای حاوی ویتامین 3D، با استفاده از غلظتهای متفاوت لسیتین-کلسترول (60-0، 50-10، 20-40 و¬¬30-30) و توسط روش هیدراسیون لایة نازک- سونیکاسیون تهیه شدند. آزمون¬های پتانسیل زتا، کدورت و خواص رئولوژیکی برای تعیین خواص فیزیکوشیمیایی نمونه¬ها انجام گرفت. پایداری فیزیکی توسط اندازه¬گیری اندازة ذرات و مقدار ویتامین باقیمانده در طی مدت نگهداری به مدت یک ماه در˚C¬¬4 تعیین شدند. یافته¬ها: نتایج پتانسل زتا نشان داد که با ورود کلسترول به ساختار، پتانسیل زتا از 29- به 8/42- افزایش یافت. نمونه¬های دارای کلسترول طی نگهداری از نظر اندازه و مقدار ویتامین لود شده، دچار تغییرات چندانی نگردیدند. با ورود کلسترول به دولايه¬اي فسفوليپيدي، کدورت سیستم افزایش یافت. همچنین، محلول¬های لیپوزومی در تمامی غلظت¬های لسیتین- کلسترول دارای رفتار نیوتنی بودند. نتیجه گیری: روش مورد استفاده در این تحقیق، از نظر انکپسولاسیون ویتامین 3D، کاهش ذرات در مقیاس نانو و توزیع اندازة ذرات باریک و تک مد، ایجاد پایداری در طول زمان و دیگر خصوصیات مورد انتظار روش مناسبی بوده است.
کلید واژه ها: نانوذرات, لیپوزوم, ویتامین D3, پتانسیل زتا, رئولوژی