محمدعلی حسین پورفیضی
1، آئیدا صدائی بناب
1، ریحانه روانبخش گاوگانی
1، ناصر پولادی
2، مریم مرادی نسب
1، پروین آذرفام
1، وحید منتظری
3، اشرف فخرجو
41 گروه زیست شناسی جانوری، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 گروه زیست شناسی سلولی مولکولی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران
3 بیمارستان نور نجات تبریز، تبریز، ایران
4 گروه پاتولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
چکیده
زمينه و اهداف: سرطان پستان شایع ترین بدخیمی در زنان بوده و یافتن مارکرهای مولکولی جهت تشخیص این سرطان در مراحل پیشرفت اولیه بسیار حیاتی است. افزایش بیان واریانت های TP73 یک رخداد شایع در سرطان ها می¬باشد. این ژن به صورت چند واریانت با عملکرد سرکوبگر توموری (واریانت TAp73) یا عملکرد انکوژنی (واریانت¬های ΔTAp73 (ΔEx2p73، ΔEx2/3p73، ΔN’p73و ΔNp73)) بیان می¬شود. این مطالعه، به منظور بررسی سطح بیان واریانت سرکوبگر توموری TAp73 و واریانت انکوژنی ΔNp73 در تومورهای پستانی و همچنین بررسی ارتباط بیان واریانت های مذکور با تومورزایی در پستان صورت گرفت. مواد و روش¬ها: در مطالعه ی مقطعی-تحقیقی حاضر، در مجموع 60 نمونه¬ی بافتی (30 بافت توموری و 30 بافت حاشیه¬ی توموری) برای ارزیابی سطح بیان واریانت های TAp73 و ΔNp73 با تکنیک نیمه کمی RT-PCR بررسی شدند و داده های حاصل به منظور بررسی ارتباط بیان واریانت های مذکور با تومورزایی، توسط نرم افزار آماری SPSS با سطح معنی داری 95% مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. يافته¬ها: افزایش بیان واریانت های TAp73 و ΔNp73 به ترتیب در 80 و 3/43 درصد از بافت های توموری مشاهده شد. ارتباط مستقیم معنی دار قابل توجهی در سطح بیان هر دو واریانت در بافت های توموری یافت شد (01/0=P) که نشان دهنده ی افزایش بیان همزمان هر دو واریانت در بافت های توموری می¬باشد. تفاوت معنی دار قابل توجهی در سطح بیان TAp73 بین بافت های توموری و حاشیه¬ی توموری یافت شد (001/0=P) اما تفاوت در سطح بیان واریانت ΔNp73 بین بافت های توموری و حاشیه ای معنی¬دار نبود (92/0=P). در سطح بیان واریانت های مذکور بین تومورهای مرحله¬ی اولیه و پیشرفته نیز تفاوت معنی¬داری وجود نداشت. نتیجه¬گیری: افزایش بیان واریانت TAp73 مارکری برای تشخیص بافت¬های توموری می¬باشد. افزایش بیان همزمان واریانت¬های TAp73 و ΔNp73 نیز یکی از شاخص¬های بدخیمی سلول¬های اپیتلیالی پستانی می¬باشد. افزایش بیان واریانت TAp73 از طریق افزایش بیان واریانت ΔNp73 در تومورزایی دخیل می¬باشد. در نتیجه، افزایش بیان واریانت سرکوبگر توموری TAp73 می¬تواند به طور غیر مستقیم منجر به تومورزایی در پستان شود.
کلید واژه ها: ژن TP73, سرطان پستان, مارکر مولکولی, واریانت TAp73, واریانت ΔNp73