فرناز خدابخش
1*، سنبل ناظری
1، محمدعلی آموزگار
21 گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان، همدان، ایران
2 گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
زمینه و اهداف: فلزات سنگین اثرات سمی برای انسان، حیوانات و گیاهان دارند مثلاً نیکل در انسان اثرات ازدیاد حساسیت تماسی و سرطانزایی دارد. جهت زدودن این فلزات از محیط زیست علاوه بر روش های فیزیکو شیمیایی، از روشهای بیولوژیک استفاده می¬شود. برخی باکتری ها در تجزیه زیستی فلزات سنگین موثرند. این باکتری¬ها می¬توانند به فلزات سنگین مقاومت داشته و در حضور آنها رشد کنند. در این پژوهش مقاومت باکتری های دریاچه شور آران و بیدگل نسبت به فلزات سنگین مورد مطالعه قرار گرفت. مواد و روش ها: هفت نمونه گرفته شده از دریاچه به محیط ونتوزا برده شدند. کلونی¬های جدا شده ابتدا جهت بررسی مقاومت به نیکل به محیط حاوی نیکل برده شد و باکتری مقاوم جدا شده به محیط های حاوی سایر فلزات منتقل شدند. بررسی¬های بیوشیمیایی، مرفولوژیکی و فیلوژنتیکی بر اساس تعیین توالی ژن S rDNA 16 جهت شناسایی دقیق جنس و گونه باکتری انجام شد. جهت تعیین ارزش بیوتکنولوژیکی باکتری، توانایی آن در تولید برخی آنزیم ها بررسی شد. یافته¬ها: از 46 ایزوله باكتري نمك دوست جدا شده ، يك ایزوله باكتري با قابلیت رشد در محدوده نمك 25-1 درصد، تحمل بالا به نیکل و سایر فلزات سنگین، از نظر ژن S rDNA16 تعیین توالی گردید که مقایسه آن با بانک ژن نشان دهنده شباهت بیش از 97 درصد با Halomonas elongate بود. این باکتری قابلیت تولید آنزیم هایی همچون اوره¬آز، آمیلاز و اکسیداز را داشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده در این آزمایش، میکروارگانیسم مقاوم به فلزات سمی و با قابلیت استفاده در کارایی پاکسازی محیط¬های آلوده به نیکل و قابلیت تولید آنزیم¬های صنعتی در دریاچه آران و بیدگل جداسازی شد.
کلید واژه ها: سمیت فلزات سنگین, نیکل, مقاومت, Halomonas elongate, Halomonadaceae