تعيين ميزان بروز و عوامل خطرزاي عفونت هاي تنفسي و اسهال در شيرخواران شيراز

چکیده

زمينه و اهداف: دو علت مهم از پنج علت مرگ و مير كودكان زير 5 سال كشورهاي در حال توسعه عفونت هاي تنفسي و اسهال است. در 1375 ميزان مرگ و مير كودكان زير 5 سال ايران به علت عفونت هاي تنفسي و اسهال به ترتيب 7 درصد و 5 درصد نسبت به كل موارد مرگ گزارش شده است. با توجه به اهميت كنترل اين بيماريها در كاهش ميزان مرگ كودكان زير 5 سال، تعيين ميزان بروز وشناخت عواملي كه در جامعه ما باعث افزايش اين ميزان مي شوند حايز اهميت است. روش بررسي: اين مطالعه توصيفي ـ تحليلي به صورت تحقيق آينده نگر با پيگيري 329 نوزاد همگروه تولد كه طي دو هفته متوالي در زايشگاه هاي شيراز به دنيا آمده و به روش نمونه گيري تصادفي انتخاب شده بودند، اجرا شد. آزمودني ها در بدو تولد و سنين 5/1، 3، 5/4، 6، 8، 10، 12، 15، 18، 21و 24 ماهگي به مدت دو سال(77-1375) مورد بررسي قرار گرفتند و نتايج مصاحبه با مادر و مشاهدات و معاينات انجام شده در پرسشنامه هاي مربوطه ثبت شد. ميزان بروز عفونت هاي تنفسي و اسهال به تفكيك سن بر حسب شخص ـ ماه محاسبه و رابطه آنها با متغيرهاي مستقل فوق بررسي شد وتحت آزمون هاي مناسب قرار گرفت. يافته ها: ميزان بروز عفونت هاي تنفسي و اسهال در كودكان كمتر از يك سال 39/29 و 92/5 و كمتر از دو سال 32/27 و 76/4 درصد به دست آمد. لجستيك، سطح تحصيلات و شغل پدر، سن مادر و رعايت بهداشت فردي متغيرهايي بودندكه بر طبق تحليل «رگرسيون لجستيك» خطر نسبي معني داري در بروز عفونت هاي تنفسي داشتند. رعايت بهداشت فردي و بهداشت محيط منزل نيز متغيرهايي بودند كه خطر نسبي معني داري در بروز اسهال داشتند. بيشترين خطر منتسب محاسبه شده را سطح پايين تحصيلات پدر ( 18/8 درصد) تشكيل مي داد كه عامل 46/5 درصد موارد بروز عفونت هاي تنفسي در شيرخواران 5/1 تا 6 ماهه بود. اين مقدار تقريباً يك ششم ميزان بروز عفونت هاي تنفسي در اين سن به شمار مي رود. نتيجه گيري: عوامل اجتماعي ، اقتصادي و فرهنگي در قياس با عوامل فردي تحت مطالعه ارتباط بيشتري با افزايش ميزان بروز عفونت هاي تنفسي و اسهال در شير خواران را نشان داده اند، حال آن كه اغلب برنامه هاي كنترل بيماريهاي تنفسي بر ارتقاء سلامت در زمينه عوامل فردي تأكيد مي كنند. افزون بر نتايج موكد اهميت نقش اين عوامل در كنترل بيماريهاي تنفسي، سلامت و بيماري كودكان نتيجه تلفيق عوامل محيطي، اجتماعي و اقتصادي است، به طوري كه ارتقاء سلامت كودكان بدون مداخله در اين عوامل برآورده نمي شود.