محمد رضا محمدي، سىد عباس باقري ىزدي، مهدي رهگذر، بيتا مسگرپور، فرخ كوكبه، خديجه قره داغى، شاپرك نوراللهي
چکیده
زمينه و اهداف: شيوع اختلالات روان پزشكي در كشورهاي پيشرفته تا حد زيادي به وسيله پرسش‌نامه‌هاي غربالگري و مصاحبه باليني ساختاريافته شناسايي شده، ولي بررسي ميزان اختلالات روان پزشكي در كشور ما محدود و تعداد مطالعات انجام شده كم است. برنامهريزي براي ارايه خدمات اساسي بهداشت روان به افراد، نيازمند آگاهي از كميت و كيفيت اختلالات روان پزشكي در جامعه است. هدف اين مطالعه بررسي همهگيرشناسي اختلالات روان پزشكي در افراد 18 سال به بالاتر مناطق شهري و روستايي استان آذربايجان شرقي بود.
روش بررسي: نمونه مورد مطالعه با روش نمونهگيري تصادفي سيستماتيك و خوشهاي از بين خانوارهاي موجود استان انتخاب شد و از طريق تكميل پرسش‌نامه اختلالات عاطفي و اسكيزوفرني (SADS) توسط كارشناسان روان شناسي در استان، جمعاً 1286 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. تشخيصگذاري اختلالات براساس معيارهاي طبقهبندي DSM-IV صورت گرفت.
يافتهها: نتايج اين بررسي نشان داد كه شيوع انواع اختلالات روان پزشكي در جمعيت مورد مطالعه آذربايجان شرقي33/15 درصد (23/18 درصد زن و 51/12 درصد مرد) است. اختلالات اضطرابي و خلقي به ترتيب با 48/8 و 89/2 شايعترين اختلالات روان پزشكي در استان بودند. شيوع اختلالات سايكوتيك در اين مطالعه 39/0 درصد، اختلالات عصبي- شناختي 94/1 درصد و اختلالات تجزيهاي 63/1 درصد بود. در گروه اختلالات خلقي، افسردگي اساسي با 26/2 درصد و در گروه اختلالات اضطرابي، اختلال وسواس فكري ـ عملي با 26/2 درصد شيوع بيشتري دارند.
نتيجهگيري: در اين مطالعه 89/10 درصد افراد مورد مطالعه دچار حداقل يك اختلال روان پزشكي بودند. شيوع اختلالات روان پزشكي در استان در افراد گروه سني 66 سال و بيشتر با 95/13 درصد، افراد همسر فوت شده با 92/22 درصد، افراد ساكن تبريز با 45/12 درصد، افراد بيسواد با 85/13 درصد و افراد بازنشسته با 47/26 درصد بيش از ساير گروه‌ها بود. لذا نتايج اين تحقيق مسؤوليت سياستگذاران و برنامه‌ريزان بهداشتي استان آذربايجان شرقي و كشور در خصوص تدوين برنامه‌هاي عملي و اجرايي بهداشت روان را بيش از پيش روشن مي‌سازد.