چکیده
زمينه و اهداف: مرحله بندي استعمال سيگار در مطالعات مربوط به استعمال سيگار نوجوانان به طور وسيع به كار مي رود. هدف اين مطالعه يافتن ارتباط بين مراحل استعمال سيگار با عوامل فردي ومحيطي ـ اجتماعي است.
روش بررسي: اين مقاله مربوط به اولين مرحله يك مطالعه طولي است كه هدف آن تعيين شيوع مراحل سه گانه (غيرسيگاري، سيگار آزموده وسيگاري معمول) استعمال سيگار وعوامل پيش بيني كننده انتقال در مراحل است. بيست دبيرستان بر حسب نوع مدرسه از ميان دبيرستان هاي پسرانه شهر شيراز به طور تصادفي انتخاب شد و1132 دانش آموز ( با دامنه سني 19-14 سال ) حاضر در 45 كلاس، پرسشنامه 38 سؤالي حاوي رفتار استعمال سيگار و بعضي عوامل خطرزا را تكميل كردند. با استفاده از آناليز تشخيصي گام به گام، عوامل مرتبط با مراحل استعمال سيگار مقايسه شد.
يافته ها: در كل، 4/19 % دانش آموزان استعمال سيگار را تجربه كرده بودند و 5/2 % سيگاري بودند . آناليز تشخيصي نشان داد كه نگرش مثبت به استعمال سيگار، تجربه مصرف الكل، تجربه مصرف مواد غير مجاز ، داشتن دوستان نزديك سيگاري و نمرات اعتماد به نفس در پيش بيني مراحل سيگاري شدن دانش آموزان مورد استفاده قرارمي گيرند وجمعاً مي توانند 3/70 % دانش آموزان را در مراحل سه گانه استعمال سيگار طبقه بندي كنند.
نتيجه گيري: چون شروع استعمال سيگار پيشگو كننده قوي براي سيگاري شدن است، يافته هاي اين مطالعه اقدامات پيشگيري در دوره نوجواني و قبل از آن را توصيه مي كند. اقدامات پيشگيري از استعمال سيگار نوجوانان بايد مطابق بامراحل سيگاري شدن و با توجه به عوامل خطرزا باشد.