چکیده
زمينه و اهداف: آلکيل بنزن سولفونات خطي (LABS ) ماده اي است که به عنوان سورفکتان ( ماده فعال در سطح ) در موادشوينده آنيوني استفاده مي شود و امروزه، پس از صابون، پرمصرف ترين سورفکتان در محصولات شوينده خانگي به شمار مي رود اين ماده هر روز توسط پساب هاي صنعتي و خانگي وارد محيط
مي شود. چندين باکتري قادر به معدني کردن آلکيل بنزن سولفونات خطي تحت شرايط هوازي هستند. اين مطالعه جهت بررسي نقش باکتري هاي جنس سودومونا و آئرومونا در تصفيه پساب واحدهاي توليد کننده مواد شوينده بر اساس آلکيل بنزن سولفونات هاي خطي انجام شد.
روش بررسي: در اين تحقيق، باکتري هاي تحت مطالعه شامل سويه هايي از جنس سودومونا و آئرومونا بودند که اين باکتري ها از مجموعه باکتري ها در آزمايشگاه باکتري شناسي مرکز تحقيقات کاربردي- دارويي دانشگاه علوم پزشکي تبريز اخذ شده بودند. کليه باکتري هاي مطالعه شده باسيل هاي گرم منفي هستند. سه باکتري از اين مجموعه، سويه هايي از سودومونا و چهارمين باکتري سويه اي از آئرومونا انتخاب شد. همچنين در اين تحقيق، براي تعيين ميزان تجزيه زيستي LABS توسط باکتري هاي فوق، از روش ماده فعال آبي متيلن ( MBAS ) استفاده شد که در اين روش، ميکروارگانيسم ها در ظرفي محتوي محيط کشت پايه و ماده سورفکتان مورد آزمون تلقيح شدند و بعد ازطي دو مرحله سازگاري، درصد سورفکتان حذف شده توسط تک تک باکتري ها و نيز مجموعه باکتري ها اندازه گيري شد.
يافته ها: نتايج حاصل از روش MBAS نشان داد که ميزان حذف ماده LABS توسط باکتري آئرومونا sp، 1/23 % بود، درحالي که باکتري سودومونا فلوئورسانس، 95/77 % از اين ماده را تجزيه کرده بود که حاکي از قدرت بالاي اين باکتري جهت حذف LABS از شبکه هاي فاضلاب است. باکتري سودوموناس آئروژينوزا نيز توانايي تجزيه LABS به ميزان 85/44 % را داشت که حدوداً نزديك به نيمي از LABS موجود در محيط كشت را حذف كرده بود. باکتري سودومونا پوتيدا نيز 5/67 % از LABS را تجزيه کرده بود. تقريباً90 % از LABS در طي 8 روز دوره تجزيه پذيري زيستي توسط مخلوط باکتري هاي فوق حذف شده بود که اين ميزان با حذف باکتري آئرومونا sp از مجموعه باکتري ها به 2/85 % کاهش يافت.
نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد که باکتري آئرومونا sp نسبت به ساير باکتري ها که از جنس سودوموناس بودند، توانايي کمتري براي حذف ماده LABS دارد. همچنين، در مقايسه تک تک باکتري ها، باکتري سودوموناس فلوئورسانس داراي توانايي بالايي جهت حذف LABS بود و در بين ساير باکتري ها بيشترين ميزان حذف را برعهده داشت. بالاترين ميزان تجزيه ( 88 % < ) در اين آزمايش مربوط به مجموعه باکتري هاي فوق بود که اين باسيل هاي گرم منفي توانسته بودند LABS را بخوبي تجزيه کنند و با استناد به اين نتايج مي توان در تصفيه خانه هاي فاضلاب کارخانجات توليدي مواد شوينده، از مخلوط اين باکتري ها براي حذف LABS از پساب خروجي استفاده کرد تا زيان کمتري به محيط زيست وارد شود.