چکیده
زمینه و اهداف: حاملگي و در گستره وسيع¬تر، روند بارداري و زايمان تاثير چشمگيري بر سلامت جامعه دارد. در زایمان دخالت استرس¬هاي رواني، هيجاني و فيزيکي امري اجتناب ناپذير است و به عنوان واقعه¬اي که داراي ابعاد رواني اجتماعي و احساسي عميق است براي هميشه در ذهن مادر باقي مي¬ماند. درک یک زن از درد زایمان با فاکتورهای بسیاری شامل تأثیرات فرهنگی، اجتماعی، روانی، محیطی و روانشناسی تحت تأثیر قرار می¬گیرد. چون مطالعه اندکي در زمينه درد زايمان در کشور ما انجام شده است بنابراین بر پژوهشگر الزامی شد تحقیقی در این زمینه انجام دهد.
مواد و روش¬ها: مطالعه¬ توصيفي- تحليلي، با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی چند مرحله ای و با در نظر گرفتن سهمیه هر طبقه 150 نمونه برای هر گروه انتخاب شدند. گرد¬آوري داده¬ها با چك ليست و درد زایمان با معیار آنالوگ بنیانی (VAS) با مصاحبه سنجیده شد. داده¬ها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و كاي دو و رگرسيون لجستيك و تحلیل واریانس دو عامله و با استفاده از نرم افزار آماري SPSS.16 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. و در اين مطالعه مقدارP< 0.05 از لحاظ آماري معني دار تلقي گرديد.
یافته¬ها: در اين مطالعه ميانگين شدت درد در بیمارستان های دولتی در زنان نخست¬زا (65/2±21/8) و در چندزا (48/2±10/8) و در بیمارستان های خصوصی در زنان نخست زا (09/1±90/8) و در چندزا (13/1±07/9) بود. نتایج نشان داد که میانگین شدت درد در بیمارستانهای خصوصی بیشتر از دولتی بود (001/0 > p). نتایج نشان داد که نوع بیمارستان، عوامل محیطی، درمانی و مراقبتی و ترس و اضطراب از زایمان عوامل پیش بینی کننده شدت درد بیماران به حساب می آیند. ارتباط بین ترس، اضطراب وعوامل محیطی درمانی مراقبتی با درد، در نخست¬زاها برخلاف چندزاها معنی دار نبود و ارتباط بین سطح حمایت با درد در نخست¬زاها معنی دار بود. ولی در چند زاها معنی دار نبود.
نتيجه¬گيري: نتایج این پژوهش نشان داد که نوع بیمارستان و عوامل محیطی، درمانی و مراقبت و ترس و اضطراب از زایمان، شدت درد را افزایش می دهند. لذا مدیران بهداشت درمانی با سازماندهی و استاندار سازی مراقبت¬ها در بیمارستانها می¬توانند به کاهش شدت درد کمک نمایند.