رحیم رستمی، مریم ابراهیمی، حمیده استبرق نیا، محمد رضا آقاصی، جعفر نوروز¬زاده*
چکیده
زمینه و اهداف: ید یکی از اساسی¬ترین عناصرمورد نیاز برای تکامل غده تیروئید می باشد. با وجود اینکه برنامه ید رسانی از سال 1368 در سراسر کشور آغاز شده به طبع آن میزان ید ادراری به سطح کفایت رسیده، اما همچنان در برخی از مناطق کشور همچون آذربایجان غربی جای بحث دارد. مطالعه حاضر جهت ارزیابی مجدد وضعیت ید ادراری و میزان فراوانی گواتر در دانش آموزان دختر سنین بلوغ 17-10 سال مدارس شهر ارومیه طراحی گردید.
مواد و روش¬ها: تعداد 500 دانش¬آموز دختر از نواحی آموزشی و پرورشی شهر ارومیه با روش خوشه ای انتخاب شدند. دانش آموزان سه گروه تقسیم شدند: گروه اول؛ قبل از سن بلوغ (61=n)، گروه دوم؛ در سن بلوغ (354=n) و گروه سوم؛ بعد از سن بلوغ (85=n) ید ادراری و میزان فراوانی گواتر مورد بررسی قرار گرفت.
یافته¬ها: میانگین سنی و میانه ید ادراری درگروههای یک تا سه به ترتیب:10/1±13 و1±16ساله و µg/L 125، µg/L 142و µg/L 170بود. میزان فراوانی گواتر در این 3 گروه 3/3%، 6/14% و3/8% گزارش شد. فراوانی گواتر در بین گروه 1 و2 اختلاف معناداری داشت (03/0=P). ارتباط معنادار و مثبتي بین سن و ید دفعی ادرار مشاهده شد (008/0=P).
نتیجه¬گیری: این مطالعه توصیفی–مقطعی، نشاندهنده¬ي سطح ید ادراری در 2/77 درصد از دانش آموزان کفایت است. بالاترین میزان فراوانی گواتر در دانش¬آموزان سن بلوغ 6/14 درصد مشاهده گردیده است که نشان¬دهنده نیاز بالای متابولیکی، تغییرات هورمونی دوره بلوغ و نیز عوامل تغذیه¬ای به ویژه نیاز بالا برای دریافت ید می باشد.