چکیده
زمینه و اهداف: سنجش سلامت جامعه و پراکندگی آن و نیز عوامل موثر بر آن برای سیاست گزاری و برنامه ریزی در نظام سلامت امری ضروری است. سازمان بهداشت جهانی چارچوب شاخصهای خلاصه و ترکیبی و تعیین بار بیماری ها را برای سنجش سطح سلامت و پراکندگی آن در کشورها ابداع نمود. این مطالعه برای تعیین بار بیماری های شایع در استان آذربایجان شرقی طراحی و اجرا شد.
مواد و روش ها: این مطالعه بر اساس الگوی تعیین بار بیماری ها در پروژه بین بخشی سازمان بهداشت جهانی طراحی و اجرا شد. در این پروژه DALY (Disability Adjusted Life Years) به عنوان شاخص بار بیماری استفاده شد. سالهای از دست رفته بر اثر مرگ زودرس بر اساس داده های جمعیتی سرشماری سال 1385 و مرگ های ثبت شده سال 1386 در نظام ثبت علتی مرگ و میر محاسبه شد. برای محاسبه سالهای سپری شده با ناتوانی از نتایج به دست آمده برای استان آذربایجان شرقی در پروژه ملی تعیین بار بیماری ها در سال 1382 استفاده شد.
یافته ها: در استان آذربایجان شرقی در سال 1386 بار بیماری ها 739266 سال بود. 274530 سال آن در اثر مرگهای زودرس و 464736 سال در اثر ابتلا به بیماریها و ناتوانی های حاصله بود. در هر دو جنس 16/9 درصد بار بیماری ها در اثر بیماری های ایسکمیک قلبی، 57/7 درصد در اثر حوادث ترافیکی، 39/4 درصد در اثر بیماریهای عروقی مغز، 15/4 درصد در اثر افسردگی بود. 78/5 درصد مرگهای در اثر سکته قلبی در زیر 40 سال اتفاق می افتد. 17 درصد مرگها در زیر 50 سال اتفاق می افتد.
نتیجه گیری: بیماری های قلبی عروقی، بیماری های روانی و حوادث بار اصلی بیماریها را در استان آذربایجان شرقی ایجاد می نمایند. شاخصهای خلاصه سلامت سیاستگزاران را در تعیین مشکلات سلامتی هر منطقه یاری می رساند. با توجه به اهمیت شاخص DALY در اختصاص منابع پیشنهاد می گردد در سطح استان ها با جمع آوری داده های مرگ و ابتلا، شاخص DALY محاسبه گردد.