ابراهيم فتاحي، محمدحسين صومي، ابراهيم ابراهيم زاده، اشرف فخرجو، شهناز نقاشي*
چکیده
زمینه و اهداف: سرطان كولوركتال جزء سرطان هاي شايع و كشنده است. تشخيص بيماري در مراحل اوليه بيماري ميزان بقاء و كيفيت زندگي بيماران را افزايش مي دهد. مطالعات متعددي در مورد جايگاه تومور ماركرها در تشخيص، ميزان پيشرفت بيماري و پيش آگهي بيماري انجام گرفته است. هدف از انجام اين مطالعه بررسي ارتباط بين ميزان تومور ماركرهاي CEAو CA19-9 با تشخيص و يافته هاي پاتولوژيك كانسرهاي كولوركتال در بيماران بيمارستان¬هاي دانشگاه علوم پزشكي تبريز مي باشد.
مواد و روش¬ها: در یک مطالعه توصیفی - مقطعی تعداد100 بيمار كه كانديد جراحي بودند انتخاب و پس از تكميل برخی اطلاعات دموگرافيك بيماران و اطلاعات مربوط به آندوسكوپي و CT اسكن با كسب رضايت از بيماران ميزان 5 سي سي خون جهت اندازه گيري تومور ماركر هاي CEA و CA19-9 گرفته شد. تومور ماركرها با استفاده از روش اليزا و كيت هاي CanAg تحت نظر متخصص علوم آزمايشگاهي اندازه گيري شد. مشخصات پاتولوژيك و مرحله بندي پس از جراحي بيماران توسط متخصص پاتولوژي تعيين گرديد.
یافته¬ها: از 100بيمار بررسي شده 69 مورد (69 درصد) مرد و 31 مورد(31 درصد) زن بودند. ميانگين سني بيماران16/15±95/56 سال (حداقل سن 24 و حداكثر سن 86 سال) بود. شايع ترين علامت ركتوراژي و ملنا (5/72 درصد بيماران)، شايع ترين محل درگيري ركتوم (4/39 درصد) و سيگموئيد (5/25 درصد) ،شايع ترين شكل تومور پوليپوئيد (5/29 درصد) مي باشد. از نظر مرحله بيماري 2 مورد مرحله صفر، 28 مورد مرحله I، 15 مورد مرحله IIA، 7 مورد IIIA، 19 مورد IIIB، 17 مورد IIIC، 4 مورد مرحله IV و در 8 مورد مرحله بيماري نامعلوم بوده است. ميانگين CEA بيماران 63/101±9/18 میکرو گرم در میلی لیتر (حداقل صفر و حداكثر 1000) و ميانگين CA19-9 39/55 ± 83/53 واحد در میلی لیتر (حداقل 3/0 و حداكثر 493) مي باشد. ميزان CEA در 36% بيماران و CA19-9 در 35 درصد بيماران بالاي حد نرمال بوده است. 5/17 درصد بيماران داراي افزايش توام هردو تومور ماركر بودند. افزايش CA19-9 به طور معني¬دار آماري با تعداد غدد لنفاوي درگير ارتباط داشت (03/0P=). افزايش CEA با ميزان تهاجم تومور به بافت يعنيT (05/0P=)، تعداد لنف نودهاي درگير يعنيN (001/0P=) و مرحله بيماري (01/0P=) ارتباط معني¬دار آماري داشت. افزايش توام هر دو تومور ماركر داراي تفاوت معني¬دار آماري با تعداد غدد لنفاوي درگير بود (01/0P=).
نتیجه¬گیری: نتايج مطالعه ما همانند نتايج بدست آمده از ساير مطالعات، نشان داد که اين دو تومور ماركر فقط مي تواند نشان دهنده پيشرفت بيماري بوده و از آنها نمي توان به عنوان عاملي براي تشخيص بيماري در مراحل اوليه بيماري استفاده كرد.