چکیده
زمينه و اهداف: كاتترهاي عروق نافي بطور معمول در نوزادان بسيار بدحال در اغلب بخش هاي مراقبت ويژه نوزادان كارگذاري مي شوند تا امكان دستيابي آسان جهت كنترل گازهاي خون شرياني، فشار خون شرياني و وريد مركزي و تجويز مايع داخل وريدي فراهم گردد. به نظر نمي¬رسد مايعات هپارينه در اين دسته از كاتترها بطور كامل امكان ايجاد ترومبوز مرتبط با كاتتر را منتفي سازد. هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان بروز و عوامل خطر مرتبط با ترومبوز وابسته به كاتتر نافي در نوزادان توسط سونوگرافي داپلر رنگي مي¬باشد.
مواد و روش¬ها: در يك مطالعه تحليلي مقطعي، 256 نوزاد داراي كاتتر عروق نافي در مركز آموزشي-درماني كودكان تبريز طي مدت 15 ماه بررسي شدند. سونوگرافي داپلر رنگي جهت كشف ترومبوز عروقي مرتبط با جايگذاري كاتتر نافي طي 24 تا 48 ساعت اول پس از پذيرش و هر هفته پس از آن تا ترخيص و 72 ساعت پس از خارج¬سازي كاتتر صورت گرفت. براين اساس، بيماران به دو گروه با و بدون ترومبوز تقسيم شده و عوامل خطر احتمالي مرتبط بررسي گرديدند.
يافته¬ها: 256 نوزاد وارد مطالعه شدند. 12 (7/4%) مورد دچار ترومبوز عروقي بودند. 144 كاتتر شرياني، 35 كاتتر وريدي و 77 كاتتر شرياني-وريدي بودند. ترومبوز در كاتترهاي شرياني و وريدي به ترتيب در 9/6 و 7/5 درصد ايجاد شده بود. رابطه معني¬دار آماري بين جنس، وزن زمان تولد، سن زايمان، نوع كاتتر، اندازه كاتتر، محل قرارگيري كاتتر، بيماري زمينه اي و نوع داروي تجويزي با ايجاد ترومبوز مشاهده نشد. تنها عامل خطر معني¬دار در اين زمينه، مدت كاتتريزاسيون بود (بطور متوسط 3/5 روز در گروه دچار ترومبوز و 3/3 روز در گروه ديگر؛ 005/0=P). كشف ترومبوز در 75% موارد طي 72 ساعت پس از خارج¬سازي كاتترها صورت گرفت.
نتیجه¬گیری: بر اساس نتايج ما، افزايش مدت كاتتريزاسيون همراه با افزايش خطر بروز ترومبوز است. ارزيابي بيماران توسط سونوگرافي داپلر رنگي پس از خارج¬سازي كاتترها در اين دسته از بيماران توصيه مي¬شود.