چکیده
زمينه و اهداف: آمار موجود نشان مي دهد که مصرف ترکيبات مواد روان گردان در بين جوانان در سالهاي اخير افزايش يافته است. در اين بين تئوري رفتار برنامه ريزي شده يكي از راهكارهاي موثر در پيشگيري از اتخاذ رفتارهاي غير بهداشتي مي باشد؛ اين مطالعه با بهره گيري از اين مدل به عنوان چارچوب تئوريك پژوهش، به منظور بررسي تاثير برنامه آموزش پيشگيري و مهارت هاي مقاومت در برابر سوء مصرف مواد و ايجاد مصونيت رفتاري در دانشجويان دانشگاههاي شهر همدان انجام گرديد.
مواد و روش ها: اين پژوهش يك مطالعه نيمه تجربي مي باشد كه 140 نفر از دانشجويان دانشگاههاي شهر همدان به شكل تصادفي ساده از بين علاقمندان انتخاب و با تخصيص تصادفي به دو گروه مداخله و شاهد تقسيم شدند كه پس از انجام ارزشيابي تشخيصي اقدام به طراحي و مداخله آموزشي گرديد. پرسشنامه اي بر مبناي تئوري رفتار برنامه ريزي شده جهت سنجش سازه هاي نگرش نسبت به مصرف، هنجارهاي انتزاعي، کنترل رفتاري درک شده، قصد رفتاري و مصرف اکستازي بکار رفته بود.
يافته ها: نتايج نشان داد كه اختلاف معني داري براي ميانگين نگرش (t= 4.49 ,p< 0.001)، هنجارهاي انتزاعي (t= 8.26 ,p< 0.001) و كنترل رفتاري درك شده (t= -4.92 ,p< 0.001) بين دانشجويان گروه هاي مداخله و شاهد وجود دارد. همچنين ارتباط معني داري بين بهره گيري از مداخله آموزشي در كاهش قصد مصرف اكستازي (X2=5.78;p=0.013) و سوء مصرف اكستازي (X2=7.11;p=0.004) بين گروه مداخله و گروه شاهد مشاهده گرديد.
نتيجه گيري: نتايج به دست آمده نشان مي دهد تئوري هاي رفتار برنامه ريزي شده به همراه ارائه راهكارهاي پيشگيرانه داراي اثربخشي قابل توجهي براي ايجاد ايمن سازي رواني براي امتناع از سوء مصرف مواد مي باشد