بررسي داپلر رنگي فيستول‌هاي شرياني وريدي با كاركرد نرمال در افراد همودياليزي

چکیده

زمينه و اهداف: وجود يك فيستول شرياني ـ وريدي جهت برقراري همودياليز در بيماران مبتلا به نارسايي مزمن كليوي ضروري است. شايع‌ترين علت نارسايي فيستول، ترومبوز است كه در نتيجه تنگي ايجاد مي‌گردد. ثابت شده است كه سونوگرافي داپلر رنگي در ارزيابي وضعيت آناتوميك عروق موثر مي‌باشد. اغلب مطالعات در بيماراني صورت گرفته‌اند كه ظاهراً دچار اختلال فيستول شرياني ـ وريدي بوده‌اند. با اين وجود، اطلاعات محدودي در بيماران داراي فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي بالغ با عملكرد مناسب وجود دارد. هدف از مطالعه فعلي بررسي فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي كاملاً بي‌علامت بوسيله سونوگرافي داپلر رنگي است. مواد و روش‌ها: در يك مطالعه توصيفي ـ مقطعي، 50 بيمار با فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي با عملكرد باليني مناسب طي مدت 14 ماه در آموزشي-درماني امام خميني تبريز بررسي شدند. اين بيماران فشار خون طبيعي و پارامترهاي سرمي آزمايشگاهي در محدوده نرمال داشتند. فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي با استفاده از سونوگرافي داپلر رنگي بررسي شده و پارامترهاي جريان و عوارض احتمالي موجود مورد ارزيابي قرار گرفتند. بررسي سونوگرافيك توسط يك راديولوژيست متبحر و با يك دستگاه واحد صورت گرفت. يافته‌ها: 50 بيمار، 30 مذكر و 20 مونث با سن متوسط 27/20±58/51 (84-16) سال مطالعه شدند. متوسط مدت همودياليز 61/36±88/47 (180-2) ماه بود. متوسط حجم جريان 84/561±76/1009 ميلي‌ليتر در دقيقه بود. متوسط شاخص مقاومتي در جمعيت بررسي شده 08/0±51/0 بود. متوسط شاخص ضرباني 16/0±89/0، متوسط سرعت حداكثر سيستولي 65/33±90/87 سانتي‌متر بر ثانيه و متوسط ميانگين سرعت دياستولي 36/18±28/56 سانتي‌متر بر ثانيه بود. آنوريسم، تنگي و هماتوم هر يك در %4 فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي بررسي شده وجود داشتند. هر نوع عارضه در %12 فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي بررسي شده وجود داشت. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج مطالعه ما، سونوگرافي داپلر رنگي را مي‌توان جهت بررسي وضعيت و كاركرد فيستول‌هاي شرياني ـ وريدي در بيماران همودياليز بكار گرفت. ميزان وجود عوارض مخفي در فيستول‌هاي ظاهرا طبيعي قابل توجه بوده و برنامه هاي ارزيابي روتين مي‌توانند كمك كننده باشند.