بررسي عوارض ريوي راديوتراپي تانژانسيل کانسرهاي پستان ازطريق تست هاي عملکرد ريوي و تاثير حجم ريه تحت تابش برآن

چکیده

زمينه و اهداف : ايجاد عوارض ريوي ناشي از راديوتراپي پستان اجتناب ناپذير است. بااينحال بروز و شدت آن کاملا مشخص نيست. يکي از روش هاي بررسي عوارض ريوي استفاده از تست عملکرد ريوي يا اسپيرومتري است. در اين مطالعه تاثير راديوتراپي بر تست عملکرد ريوي و عوامل موثر بر آن بررسي گرديد. مواد و روش ها: افراد مونث مبتلا به کانسر پستان مراحل II وIII (براساس مرحله بندي TNM) که تحت عمل جراحي ماستکتومي قرار گرفته بودند و شش مرحله شيمي درماني دريافت کرده بودند وارد اين مطالعه شدند. بيماران سيگاري، مبتلا به بيماري هاي مزمن ريوي (آسم، بروشيت مزمن و بيماري‌هاي نسج هم بند ريه) و افراديکه داراي اختلالات آناتوميک قفسه سينه بودند و نيز مبتلايان به بيماري‌هاي قلبي از مطالعه خارج شدند.حجم نمونه براساس مطالعات قبلي 75 نفر بود.جمع آوري داده ها به کمک دستگاه اسپيرومتر اسپيرولب II انجام شد. بيماران ابتدا پس معاينه توسط راديوتراپيست جهت تعيين ميدان تابشي خط کشي شدند. سپس بيماران بر روي وج مخصوص قرارگرفته و سپس توسط فيزيست مارکر گذاري شده و براي تصويربرداري به بخش سي تي اسکن فرستاده شدند. قبل ازشروع درمان بيماران به بخش اسپيرومتري فرستاده شدند. دوز کلي بيماران بين 4800 تا 5040 سانتي‌گري با فرکشن 180 تا 200 سانتي‌گري بود. درمان بيماران بصورت SSD توسط دستگاه کبالت 60 تراترون فونيکس انجام شد. سه ماه پس از درمان بيماران جهت انجام اسپيرومتري و معاينه توسط متخصص ريه مراجعه نمودند. پارامترهاي فعاليت ريوي که در اين تحقيق مورد بررسي قرارگرفتند شامل FEV1 و FVCبصورت درصد از مقدار پيش بيني شده براي سن و جنس بيمار که توسط خود اسپيرومتر گزارش مي‌شد در نظر گرفته شد. يافته ها: ميانگين سن بيماران (mean±SD ) برابر92/7 ± 6/45 بود. ميانگين طول ميدان تانژانسيل cm 8/1±2/18 و عرض ميدان تابشي cm 37/1 ± 7/6 بود. ميانگين فاصله مرکزي ريه cm 07/1± 2 بدست آمد که متناظر با تابش حجم حداکثر 22% از حجم کل ريه است. ميانگين درصد FEV1 از مقدار پيش بيني شده فبل از شروع درمان 59/15 ± 9/74 درصد وپس از راديوتراپي 55/12 ± 86/78 درصد بدست آمد که حاکي از عدم وجود اختلاف معني دار (09/0p= ) مي‌باشد. همچنين ميانگين درصد FVCاز مقدار پيش بيني شده قبل از راديوتراپي 26/14± 17/72 پس از آن36/11± 60/74 بدست آمد که باز هم حاکي از عدم وجود اختلاف آماري معني دار است (07/0p= ). همچنين در هيچيک از بيماران علايم غيرطبيعي در معاينه مشاهده نشد. نتيجه گيري: در توجيه نتايج بدست آمده مي‌توان اين گونه بيان كرد كه سه ماه پس تابش زمان كافي براي تغييرات ريوي در مورد گاماي كبالت 60 نمي‌باشد و از سوي ديگر با توجه به نقش طراحي درمان كه در آن حجم تحت تابش ريه به حداقل خود رسانده شد مي‌توانسته براساس نتايج بوترمن و لينگس احتمال پنومونيت را باز كمتر كرده باشد. همچنين عدم مشاهده هرگونه علامت در معاينات باليني مويد و هماهنگ با نتايج اسپيرومتري مي باشد.