چکیده
زمينه و اهداف: آهن و روي ريزمغذيهاي ضروري براي سلامت انسان هستند.کمبود اين دو بويژه در زنان کشورهاي در حال توسعه مشکل اساسي محسوب مي شود. مطالعات متعددي نشان مي دهد كه مقدار روي دريافتي در زنان سنين باروري پائين بوده و خودداري از مصرف گوشت (منبع غني از روي و آهن) يك علت اصلي بشمار آمده است. در مطالعة حاضر، با هدف بررسي وضعيت روي و آهن، شاخصهاي بيوشيميايي(نظير فريتين،هماتوكريت، MCV، درصد اشباع ترانسفرين و روي سرم ) و رژيم غذايي زنان سنين باروري بررسي شد.
روش بررسي: اين مطالعه يك بررسي تحليلي مقطعي بوده وافراد نمونه را 170 زن 49- 15 ساله (زير مجموعه اي از جمعيت مـورد مطالعه در طرح ارزيابي روشهاي مداخله به منظور كاهش كمخوني فقرآهن) تشكيل مي داد. با استفاده از پرسشنامه هاي مربوط به ويژگيهاي دموگرافيك و يادآمد رژيم غذايي اطلاعات مربوطه جمع آوري شد. روي سرم با دستگاه جذب اتمي و پارامترهاي مربوط به آهن با استفاده از كيتهاي مربوطه با دستگاه اتوآناليزرH1 اندازه گيري شد. اطلاعات حاصله توسط نرم افزار كامپيوتري Food Processer2 و SPSS 10 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته ها: ميانگين آهن و روي دريافتي روزانه بترتيب برابر 517/24 و 45/3 ميليگرم بود. ميانگين انرژي دريافتي روزانه افراد مورد مطالعه برابر 55/1708 كيلو كالري بود. روي سرم بطور معني دار با هماتوكريت و هموگلوبين همبستگي داشت (p به ترتيب 027/0 و 020/0). آناليز همبستگي بين روي سرم و عوامل مربوط به رژيم غذايي شامل انرژي، پروتئين، آهن، فيبر، روي و ويتامين ث نيز ارتباط معني دار بين روي سرم و ويتامين ث رژيم غذايي را نشان داد
(2/0= rو02/0=p). در بين شاخصهاي بيوشيميايي، هماتوكريت و هموگلوبين بطور معني داري با روي رژيم غذايي ارتباط داشت (p بترتيب 03/0 و 027/0). ميانگينهاي روي سرم بين گروههاي كمخون و غير كمخون از اختلاف معني داري برخوردار بوده (05/0< p )، ليكن در مقايسه گروههاي كمخون، نرمال و دچار كمخوني فقرآهن، همچنين فقرآهن با عدم فقرآهن و گروه كمخوني فقر آهن با نرمال اختلاف معني داري مشاهده نشد.
نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه ميانگين روي رژيم غذايي در جامعه مورد بررسي كمتر از ميزان RDA مي باشد، از طرفي وجود ارتباط معني دار بين روي و ويتامين ث با هموگلوبين و هماتوكريت نقش احتمالي ويتامين ث را در افزايش زيست دسترسي روي و آهن بيان مي كند.