چکیده
زمينه و اهداف: شواهد فزاينده ای مبنی بر اينکه کفايت ويتامينD برای تامين سلامتی مناسب ضروری است، وجود دارد و نقش اين ويتامين در تنظيم جذب و متابوليسم کلسيم کاملاً شناخته شده است. هدف مطالعه حاضر بررسی وضعيت ويتامينD در زنان سنين باروری و يائسه و مقايسه آن با گروههای استفاده کننده از قرص های ضد بارداری خوراکی با دوز پايين و درمان جايگزينی هورمون بود.
روش بررسی: در اين مطالعه، 97 نفر از زنان سالم غيرباردار و غير شيرده با ميانگين سنی 14/5 ±67/32 سال (50 نفر با استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و 47 نفر بدون استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و 56 نفر زنان يائسه سالم با ميانگين سنی 22/3 ±42/51 سال (29 نفر تحت درمان جايگزينی هورمون و 27 نفر غير درمان جايگزينی هورمون) با استفاده از روش های بيوشيميايی (اندازه گيری 25- هيدروکسی ويتامينD سرم)، تن سنجی( اندازه گيری وزن و قد) وتکميل پرسشنامه 24 ساعت يادآمد خوراک جهت تعيين دريافت کلسيم مورد مطالعه قرار گرفتند.داده ها با استفاده از آزمون t- test و Chi Square تجزيه و تحليل شدند.
يافته ها: طبق نتايج بدست آمده، اختلاف آماری معنی داری از نظر ميانگين نمايه توده بدن و دريافت کلسيم بين دو گروه با استفاده ازقرص های ضد بارداری خوراکی و بدون استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و نيز بين دو گروه جايگزينی هورمون و غير جايگزينی هورمون وجود نداشت. دريافت کلسيم در تمام گروهها کمتر از مقادير توصيه شده روزانه بود. از نظر ميانگين سطوح 25 - هيدروکسی ويتامينD سرم بين دو گروه با استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و بدون استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگرديد ولی ميانگين سطوح سرمی اين ويتامين در گروه جايگزينی هورمون بطور معنی دار(01/0>P ) بيشتر از گروه غير جايگزينی هورمون بود. اکثر افراد در گروههای با استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و بدون استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی و غير جايگزينی هورمون دارای ويتامين D سرم کمتر از حد طبيعی بودند.
نتيجه گيری: کمبود ويتامينD در اکثر افراد مورد مطالعه شايع است که می تواند عواقب بهداشتی مهمی در پی داشته باشد. استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی با دوز پائين تغييری در متابوليسم ويتامين D در گروههای با استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی در مقايسه با گروه بدون استفاده از قرص های ضد بارداری خوراکی ايجاد نکرده است. از طرفی در زنان يائسه، درمان جايگزيني هورمون در مطالعه فعلی اثر مثبتی بر وضعيت ويتامين D داشته است. پيشنهاد مي شود به برطرف نمودن كمبود ويتامين D در جامعه به عنوان يکی از اولويت های بهداشتی توجه خاص مبذول شود.