هاجر شفائي، جعفر سليماني راد، رضا مهدوي، عليرضا استاد رحيمى، حسن رضازاده، حسن ارگاني، محمد رضا رشيدي، حسين ناظميه، عباس دل آذر*
چکیده
زمينه و اهداف: اثرات تقويت كنندگي سيستم ايمني توسط گياهان دارويي مورد توجه زيادي قرار گرفته و ساپونينها و فلاوونوئيدها موجود در گياهان از تركيبات شناخته شده اي در اين رابطه محسوب ميگردند. حضور اين دسته تركيبات در هندوانه ابوجهل و گزارش مبني بر فعاليت لكوسيتوزی هندوانه ابوجهل، ما را بر آن داشت كه اثرات اين گياه را بر سيستم ايمني مورد مطالعه قرار دهيم.
روش بررسي: دراين مطالعه اثرات هيستولوژيک عصاره هاي پالپ و دانه هندوانه ابوجهل بر مخاط سيستمGI از نظر ايمني مطالعه شده است. عصاره گيري از اندامهاي گياهي توسط متانول 70% صورت گرفت. در ابتدا حضور گروههاي محتلف تركيبات شيميايي در عصاره توسط روشهاي فيتوشيميايي مورد مطالعه و سپس 30 خرﮔﻮش نر ﻧﮋاد نيوزيلندى به 5 ﮔﺮوه تقسيم و يك ﮔروه به عنوان كنترل و 4 ﮔﺮوه بقيه ﭘﺎﻟﭗ و دانه هندوانه ابوجهل را با دوزهاى mg/kg/day 100 و mg/kg/day 200 بمدت يكماه بطريقه ﮔﺎواﮊ دريافت كردند. بعد از ﭘﺎيان دوره آزمايش خرﮔﻮشهاى زنده مانده به همراه ﮔﺮوه كنترل بيهوش و نمونه هاى روده آنها با فرمالين 10% فيكس و با ميكروسكوﭖ نورى مورد مطالعه قرار ﮔﺮفت. تعداد لنفوسيتهاي نفوذي به اپي تليوم روده بعنوان يک مارکر عملکرد سيستم ايمني در مواجهه با عصاره ها مورد مورفومتري قرار گرفت .
يافته ها: همه خرﮔﻮشهاى دريافت كننده mg/kg/day 200 ﭘﺎﻟﭗ و 46% خرﮔﻮشهاى دريافت كننده mg/kg/day 100 ﭘﺎﻟﭗ از بين رفتند. سلولهاي لنفاوي مخاط روده در گروه دريافت کننده mg/kg/day 100 پالپ افزايش يافته بود. ميانگين تعداد لنفوسيتهاي نفوذي در اين گروه نسبت به گروه کنترل از نظر آماري معني دار بود(05/0p<) افزايش سلولهاي لنفاوي در گروههاي mg/kg/day100 و mg/kg/day 200 دريافت کننده دانه نيز قابل توجه و ميانگين تعداد لنفوسيتهاي نفوذي در گروه اخيرنيز از نظر آماري معني دار بود(005/0p<).
نتيجه گيري: اثر تحريكي عصاره دانه هندوانه ابوجهل بر سيسنم ايمني بيشتر از عصاره پالپ بوده وليكن سميت عصاره پالپ نسبت به عصاره دانه بيشتر است.