مقايسه اختلالات هدايت عصبي در راديکولوپاتي كمري-خاجي و پلي نوروپاتي آكسونال

چکیده

زمينه و اهداف: افتراق باليني مابين پلي راديکولوپاتي کمري- خاجي و فرم آکسونال نوروپاتي محيطي ژنراليزه، اغلب دشوار مي باشد. در اين موارد پزشک با تکيه بر وجود دنرواسيون در عضلات پاراسپينال و طبيعي بودن مطالعات هدايت عصبي(Nerve Conduction Study, NCS) تشخيص راديکولوپاتي را مطرح مي نمايد. اين معيارها اغلب کافي نمي باشند، مثلا در بيماران پير، که درآنها دامنه موج پتانسيل هاي عمل اعصاب حسي ممکن است بصورت يک روند وابسته به سن کاهش يافته باشد.حال اگر ماهيت تغييرات هدايت اعصاب حرکتي در راديکولوپاتي هاي کمري- خاجي و نوروپاتي معلوم گردد،در اينصورت احتمالا بتوانيم معيار الکترودياگنوستيک مفيدي براي افتراق راديکولوپاتي از نوروپاتي داشته باشيم. روش بررسي: افرادي در اين مطالعه وارد شدند كه معيارهاي باليني و الكتروفيزيولوﮊيك راديكولوﭘاتي L5/S1 ويا پلي نوروپاتي آکسونال را داشتند. گروه نوروپاتي آکسونوپاتي ديستال شامل 19 مرد و17 زن، وگروه راديکولوپاتي کمري-خاجي شامل 28 مرد و22 زن بودند. براي كاهش عوامل مداخله كنندة مربوط به سن، بيماران مسن تر از 60 سال از مطالعه كنار ﮔذاشته شدند. تمام بيماران پس از انتخاب تحت مطالعه اندامهاي تحتاني قرار گرفته ودر هر فرد موارد زير اندازه گيري و ثبت گرديد. دامنه موج پتانسيلهاي عمل عضلهء مورد مطالعه, تأخير ديستال هر پتانسيل عمل و سرعت هدايت عصبي، حداقل، حداکثر و ميانگين تأخير موج F و نيز حداکثر - حداقل دامنه تأخير موج F در اعصاب تي بيال و پرونئال عمقي هر دو پا در تمام افراد اندازه گيري و ثبت گرديد. يافته ها:. حداقل - حداکثر و ميانگين تأخير موج F براي اعصاب تي بيال وپرونئال عمقي به وضوح در گروه دچار نوروپاتي از گروه دچار راديکولوپاتي کمري-خاجي طولاني تر بود (001/0P <). ميانگين دامنه موجهاي (Compound Muscle Action Potential, CMAP براي اعصاب تي بيال وپرونئال عمقي در گروه دچار نوروپاتي كمتر از گروه مقابل بود (001/0 ( P <، ونيز ميانگين ثبات موج F نيز در گروه نوروپاتي پايين تر بود(001/0 (P <. ولي ميانگين دامنه تأخير موج F براي هر دو عصب در گروه دچار راديکولوپاتي بصورت معني داري طولاني تر بود (001/0(P < ، که اين طولاني بودن بخصوص در مورد عصب پرونئال عمقي واضح تربود(004/0 ( P = . نتيجه گيري: بديهي است كه در افراد جوان كه در آنها كاهش واضح دامنه موج پتانسيلهاي عمل اعصاب حسي(Sensory Nerve Action Potential, SNAP)، بصورت قابل اعتمادي قابل تفسير مي باشد، تاكيد و تكيه زياد بر مطالعات هدايت حركتي، غيرضروري است. همچنين وقتي دنرواسيون در عضلات پروگزيمال عصب گيري شده از ريشه هاي L5/S1 يافت مي شود، راديكولوپاتي بسيار محتمل تر از نوروپاتي است. گاها وقتي بيماري با كرختي و گزگز در پاها مراجعه كرده و مطالعات هدايت اعصاب حسي يا الكتروميوگرافي غيرقابل تفسير باشد، در اين موارد بررسي اختلالات هدايت حركتي بخصوص بررسي معيارهاي مختلف موج F شامل : حداقل تأخير، ثبات ومخصوصا دامنه تأخير مي تواند مفيد باشد.