چکیده
زمينه و اهداف: شكستگيهاي فك و صورت يكي از مشكلات اساسي در بيماران داراي جراحات ضربهاي است .جهت تشخيص اين شکستگي ها، نياز به تهيه کليشه راديو گرافي مناسب مي باشد.درخواست راديو گرافي پس از معاينه باليني دقيق انجام ميشود. انتخاب تكنيك راديوگرافي تا حدودي وابسته به يافتههاي باليني ميباشد. با توجه به اين كه راديو گرافيهاي معمول بدون معاينه كلينيكي ناحيه درخواست مي شود اكثر بيماران قبل از معاينه توسط متخصص فك و صورت تعداد زيادي كليشه راديو گرافي از ناحيه فك و صورت دارند كه انجام آن بي مورد بوده و سبب تحميل هزينه زايد و تابش اشعه غير لازم به بيمار مي شود با معاينه دقيق و با يافته هاي كلينيكي درخواست راديو گرافيكي مناسب مي تواند از اتلاف هزينه و تابش اشعه زيان آور به بيمار جلو گيري شود. لذا هدف از اين مطالعه بررسي شيوع شکستگي هاي ناحيه فک و صورت و راديوگرافي هاي درخواستي در بيماران مراجعه کننده به بيمارستان امام خميني تبريزطي يکسال (85-1384) مي باشد.
روش بررسي: اين مطالعه از نوع توصيفي بوده و در بين 236 بيمار داراي شكستگي در ناحيه فك و صورت كه طي يك سال (85-1384) به بخش جراحي دهان و فك و صورت بيمارستان امام تبريز مراجعه كرده بودند، انجام و در مورد هر بيمار شاخص هاي: سن، جنس، علت ايجاد شكستگي، ناحيه مبتلا، علائم باليني و تكنيكهاي راديوگرافي درخواست شده ارزيابي شد. آناليز آماري دادهها توسط نرمافزار آماري spss نسخه 13 و با روشهاي توصيفي انجام گرفت.
يافتهها: در اين مطالعه، عمده ترين گروه درگير، مردان گروه سني 30-21 سال را شامل مي شد. ناحيه تنه زايگوما و كنديل، شايعترين محلهاي درگير بودند. بيشترين تعداد شكستگيها در فصل تابستان و به علت تصادفات رانندگي رخ داده بود. شايعترين علامت باليني در ناحيه مياني صورت، اكيموز اطراف چشم و ادم پلكها و در فک پايين، درد و تورم بود. بيشترين تكنيكهاي راديوگرافي درخواست شده پانوراميك و واترز بوده و CT اسكن نيز در 9/75% از بيماران با شكستگي ناحيه مياني صورت درخواست شده بود.
نتيجهگيري: يافتههاي اين مطالعه نشان داد در هريك از شكستگيهاي ناحيه مياني صورت و فک پايين، علائم باليني خاصي شايعتر ميباشد كه اين علائم ميتوانند در تصميمگيري جهت انتخاب نوع راديوگرافي اختصاصي براي هر ناحيه كمككننده باشند. اين مطالعه نشان داد كه استفاده از CT اسكن جهت تشخيص شكستگيهاي ناحيه مياني صورت جايگاه اصلي خود را پيدا كرده است. جهت ارزيابي ارتباط بين تکنيکهاي راديوگرافي درخواست شده با هر يک از محلولهاي شکستگي و نيز ارتباط بين علائم باليني متعدد با تک تک محلهاي شکستگي، انجام تحليلي در ابعاد وسيعتر، با تعداد نمونه بيشتر و در مدت زمان طولاني تر توصيه مي شود.