مقايسه اثرات استفاده از ابزار فشارنده هوايي متناوب به تنهايي يا همراه با دوز كم هپارين يا انوكساپرين در جلوگيري از ترومبوز وريد هاي عمقي در بيماران با ضربه مغزي شديد

چکیده

زمينه و اهداف: ترومبوآمبولي وريدي عارضه اي اساسي است كه در آسيب ضربه اي مغز وجود داشته و باعث بيماريزايي و مرگ و مير چشمگيري مي گردد. سالهاست كه بي ميلي عمومي در مورد استفاده از پيشگيري ضدانعقادي در بيماران دچار آسيب سر داراي خونريزي داخل جمجمه اي يا نيازمند جراحي داخل جمجمه اي وجود دارد. از طرف ديگر، استفاده از روشهاي فيزيكي مانند كاربرد ابزار فشارنده هوايي متناوب باعث كاهش ارزشمند ترومبوآمبولي وريدي شده است، با اين وجود هنوز ميزان بروز قابل توجهي وجود دارد. هدف از اين مطالعه مقايسه روشهاي دارويي-فيزيكي ضدانعقادي در اين بيماران است. روش بررسي: بيماران دچار ضربه مغزي شديد (سطح هوشياري كمتر از 8 بر اساس معيار كوماي گلاسكو) در يك كارآزمايي باليني طي يك سال بررسي شدند. اين بيماران بطور تصادفي به سه گروه (يكسان از نظر سن و جنس) تقسيم گرديدند. در تمام بيماران ابزار فشارنده هوايي متناوب بكار رفت. در يك گروه هپارين با دوز كم (5000 واحد هر 12 ساعت زير جلدي) و در گروه ديگر هپارين با وزن مولكولي پايين (انوكساپارين 40 ميلي گرم روزانه) در عرض 24 ساعت از بستري نيز اضافه گرديد. ميزان بروز ترومبوز وريد عمقي در گروههاي فوق مقايسه شد. يافته ها: 45 بيمار (15 مورد در هر گروه) وارد مطالعه شدند. تعداد بيماران دچار ترومبوز وريد عمقي در گروه تحت پيشگيري فيزيكي صرف، هپارين با دوز كم و انوكساپارين بترتيب 7 (6/46%)، 2 (3/13%) و 3 (20%) مورد بود. تفاوت معني دار آماري بين تعداد بيماران دچار ترومبوز وريد عمقي در گروه پيشگيري فيزيكي صرف و هپارين با دوز كم (109/0=P)،گروه پيشگيري فيزيكي صرف و انوكساپارين (121/0=P) و گروه هپارين با دوز كم و انوكساپارين (1=p) مشاهده نگرديد. عوارض خونريزي در هيچ يك از بيماران وجود نداشت. نتيجه گيري: ميزان بروز ترومبوز وريد عمقي در بيماران دچار ضربه شديد مغزي بالاست. هر چند تفاوت معني دار آماري بين روشهاي پيشگيري فيزيكي صرف و فيزيكي-دارويي توام مشاهده نگرديد ولي به هر حال ميزان بروز ترومبوز وريد عمقي در دسته دوم كاهش يافت. انجام مطالعات بيشتر با حجم نمونه بالاتر توصيه مي گردد.