چکیده
زمينه و هدف: بالا رفتن سن و سالمندي عامل مهمي در کاهش توده استخواني و به دنبال آن پوکي استخوان مي‌باشد. کاهش توده استخواني ممکن است به دليل کاهش تشکيل استخوان و افزايش تجزيه استخواني باشد. عنصر روي به عنوان يک ريز مغذي ضروري اثرات تحريکي و مثبت بر فعاليت استئوبلاستها، تشکيل استخوان، مهار فعاليت استئوکلاستها و بازجذب استخوان در شرايط آزمايشگاهي دارد. لذا مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير مکمل روي بر چگالي توده استخوان طراحي گرديد.
روش بررسي: اين پژوهش به روش کارآزمايي باليني تصادفي دوسوکور بر روي 32 زن يائسه مبتلا به پوکي استخوان مراجعه کننده به کلينيک شيخ‌الرئيس شهر تبريز انجام شد. افراد به طور تصادفي به 2 گروه تقسيم شدند.گروه مداخله (14=N) : دريافت روزانه يک عدد کپسول 220 ميلي‌گرمي سولفات روي حاوي50 ميلي‌گرم روي، گروه دارونما (19=N) دريافت روزانه دارو نما به مدت 90 روز دريافت کردند. اطلاعات فردي و پزشکي افراد با استفاده از پرسشنامه و دريافت غذايي با استفاده از 3 روز يادآمد 24 ساعته در شروع و پايان مطالعه تعيين شد. چگالي توده استخواني با روش X-ray absorptiometry در ابتدا و انتهاي مطالعه مورد ارزيابي قرار گرفت.
يافته ها: ميانگين سني جامعه مورد مطالعه 96/57 سال و ميانگين سن يائسگي زنان مبتلا به پوکي استخوان 61/48 سال برآورد شد. تفاوت معني‌داري از نظر سن، شاخصهاي تن‌سنجي سطح، تحصيلات و دريافت مواد مغذي مخصوصا روي، بين گروهها وجود نداشت. تغيير در ميانگين دريافت موادمغذي در طول مطالعه نيز معني‌دار نبود. ميانگين دريافت روي از رژيم غذايي در اين گروه از افراد به طور معني‌داري پايين‌تر از مقادير توصيه شده غذايي بود. بررسي و مقايسه چگالي توده استخواني در دو گروه نشان داد که در گروه مداخله پس از 90 روز مکمل ياري چگالي توده استخواني 15/5% و درگروه دارونما 8/2% بهبود يافته بود گرچه اين تفاوت از نظر آماري معني دار نبود (08/0P=).
نتيجه گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان دهنده احتمال وجود اثرات مثبت مکمل ياري با روي بر چگالي توده استخواني در زنان يائسه مي‌باشد و انجام مطالعات بيشتر در حجم نمونه بيشتر پيشنهاد مي گردد.