چکیده
زمينه و اهداف: اطلاعات اندکي در مورد شناسايی الگوهاي غذايي نوجوانان وجود دارد و تا آنجا که ما مي دانيم در ايران مطالعهاي در اين زمينه انجام نشده است. هدف ما در اين مطالعه شناسايي الگوهاي غذايي غالب در نوجوانان دختر شهر تبريز بود.
روش بررسي: در اين مطالعه ی مقطعي رژيم غذايي تمام دانش آموزان مدرسهی راهنمايی نمونهی طلعت تبريز (257 نفر که از تمام مناطق تبريز با امتحان ورودی انتخاب شده بودند)، با پرسشنامه تکرر مصرف غذاي 162 موردي بررسي شد. اين اقلام غذايي به40 گروه غذايي طبقه بندي شدند و با تحليل عاملی در برنامه ی SPSS مورد تحليل آماری قرار گرفتند.
يافته ها: تحليل عاملي 6 الگوي غذايي غالب را مشخص نمود: 1) الگوي غذايي غربي (پيتزا، گوشتهاي احشايي، آب ميوه، شيريني جات و...) 2) الگوي غذايي تنقلات شيرين (ميوه هاي خشک، مربا و عسل، قند وشکر، چاي، شيريني جات، آب ميوه و...) 3) الگوي غذايي آسيايي (حبوبات، سيب زميني، گروه سبزيجات ديگر، دوغ، لبنيات پرچرب، مارگارين، غلات تصفيه شده و ...) 4) الگوي غذايي تنقلات شور (هويج، پفک، چيپس، ذرت حجيم، کراکرها، ترشي و ...) 5) الگوي غذاهاي کم پروتئين-نوشابه-روغن (کلمها، سبزيجات سبز برگ پهن، نوشابه، گوجه، گروه ديگر سبزيجات، روغنهاي غير هيدروژنه، مايونز و ...) 6) الگوي غذايي سنتي ايراني (چربيهاي هيدروژنه، سير، آبگوشت، چاي، مرغ و گوشت قرمز). در کل اين الگوهای غذايی 4/39% از واريانس را توجيه میکردند.
نتيجه گيری: شش الگوي غذايي غالب در دختران نوجوان شهر تبريز وجود دارد. ارتباط اين الگوهای غذايی با مشکلات شايع مربوط به سلامت نوجوانان در مطالعات ديگری شناسايی خواهد شد.