چکیده
زمينه و اهداف: کانسرهاي مري، معده و کولورکتال از شايعترين کانسرهاي ثبت شده در استان آذربايجان شرقي مي باشند. با توجه به بروز بالاي اين کانسرها در اين استان و با در نظر گرفتن وجود شرايط فرهنگي و اقليمي متنوع در اين استان، در اين مطالعه برآن شديم تا ميزان بروز اختصاصي استاندارد شده کانسرهاي مري، معده و کولورکتال در شهرستانهاي مختلف اين استان را به دست آورده و با يکديگر مقايسه کنيم.
روش بررسي: در يک مطالعه مقطعي تمامي موارد جديد مبتلا به کانسرهاي مري، معده و کولورکتال در استان آذربايجان شرقي در طول مدت يکسال (ابتداي فروردين ماه 1385 لغايت اسفند ماه همان سال) از تمامي مراکز آموزشي و درماني، بيمارستانها، مراکز پاتولوژي، مراکز شيمي درماني، مرکز راديوتراپي، مراکز آندوسکوپي، بيماران کانسري مصرف کننده اپيوييد و ليست متوفيان گورستان رسمي استان ثبت گرديد.
يافته ها: از 1346 بيمار مبتلا به کانسرهاي مري، معده و کولورکتال 398 مورد کانسر مري، 612 مورد کانسر معده و 337 مورد کانسر کولورکتال ثبت شد. توزيع جنسي براي مرد و زن در بيماران مبتلا به کانسر مري به ترتيب 3/55% و 7/44% ، در بيماران مبتلا به کانسر معده 2/71% و 8/28% و در بيماران مبتلا به کانسر کولورکتال 4/55% و6/44% بود. نسبت بروز مرد به زن در کانسر معده 49/2 به دست آمد و ميانگين سني مردان بطور معني داري بيشتر از زنان بود(0001/0>P). کانسر معده در مردان و کانسر مري در زنان با ميزان بروز اختصاصي استاندارد شده 99/25 و 65/11 در ميان کانسرهاي گوارشي بيشترين بروز را به خود اختصاص دادند. بررسي بروز اين کانسرها در شهرستانهاي مختلف اين استان نشان داد که شهرستان اهر از نظر بروز کانسر معده و مري در بالاترين رتبه قرار دارد و کانسرهاي کولورکتال، در شهرستانهاي تبريز و سراب از بروز بالايي برخوردار است.
نتيجه گيري: با توجه به بروز بالاي کانسرهاي دستگاه گوارش در استان آذربايجان شرقی، بررسي از نظر استعداد ژنتيکي، مسائل اقليمي، فرهنگي و عادات تغذيه اي در اين استان ضروري به نظر مي رسد.