چکیده
زمينه و اهداف: مقاومت آنزيمي بتالاكتاماز بويژه نوع (ESBL Extended- Spectrum Beta-lactamase, ) يكي از انواع شايع مقاومت آنزيمي بتالاكتاماز در باكتريهاي عامل عفونتهاي بيمارستاني است. تشخيص اين نوع مقاومت در شرايط آزمايشگاهي مشكل بوده و از اهميت خاصي برخوردار است زيرا تعدادي از سويه هاي مقاوم علي رغم نشان دادن فنوتيپ حساس در شرايط آزمايشگاهي، تحت شرايط in vivo از خود مقاومت نشان مي دهند. اين مسئله سبب عدم تشخيص مقاومت و درمان نامناسب و در نتيجه افزايش مرگ و مير در بيماران مي گردد، لذا اين بررسي جهت ارزيابي جنبه هاي اپيدميولوژي و ميكروبيولوژي شيوع ESBL در دو جنس عامل عفونتهاي بيمارستاني يعني كلبسيلا و اشريشيا كلي صورت گرفت.
روش بررسي: در اين مطالعه در فاصله زماني مهر يکسال تعداد 221 سويه كلبسيلا و 255 سويه اشريشيا كلي از بيماران بستري و سرپائي مراكز درماني شهرهاي تبريز و تهران جمع آوري و تعيين هويت شدند. براي تمامي سويه ها تست حساسيت آنتي بيوتيکي انجام و سپس سويه هاي مقاوم مشكوك به وجود بتالاكتاماز بوسيله تستهاي (DDST Double Disk Synergy Test, )، (Three- Dimensional Test, TDT) و ESBL E-test مورد بررسي قرار گرفتند.
يافته ها: نتايج اين مطالعه نشان دهنده بالا بودن شيوع مقاومت آنزيمی بتا لاکاماز با محدوده اثر وسيع (ESBL) در بين سويه هاي كلبسيلا و اشريشيا مورد بررسي در شهر تهران نسبت به تبريز مي باشد. درصد شيوع اين مقاومت در گونه هاي كلبسيلا در بيماران بستري و سرپائي شهر تهران به ترتيب 4/31% و 2/12% و در اشريشيا كلي به ترتيب 1/6% و 7/1% بدست آمد. اين ارقام براي شهر تبريز براي گونه هاي كلبسيلا به ترتيب 4/21% و 1/9% و براي اشريشيا كلي 6/4% و 1/1% به ثبت رسيد. از طرف ديگر در شهرهاي مورد مطالعه، الگوي حساسيت نسبت به داروهاي بتالاكتام در دو گروه بيماران بستري و سرپائي متفاوت بوده و در گروه بيماران بستري سطوح بالائي از مقاومت مشاهده مي شود.
نتيجه گيري: نتايج تحقيق حاضر نشان دهنده شيوع بالاي مقاومت آنزيمي ESBL در باكتريهاي جداشده از شهرهاي تهران و تبريز مي باشد. بنابراين غربالگري نمونه هاي باليني از لحاظ مقاومت ESBL از اهميت زيادي برخوردار است.