چکیده
از سال 1379 تا به امروز سالانه در آذربايجان شرقي غلظت يد ادرار كودكان اندازه گيري ميشود. در سال 1382 ميانه يد ادرار براي اولين بار به شدت افت نمود. دو نوع مطالعه جهت ارزيابي برنامه مبارزه با کمبود يد طراحي شد. درمطالعه اول ميزان يد ادرار کودکان 10-8 ساله تعيين و در مطالعه دوم ميزان يد نمک در زمان توليد اندازه گيري گرديد. در سال 1382 ميانه يد ادرار68 ميكرو گرم در ليتر بود و در سال 1383 به 65 ميكرو گرم در ليتر رسيد. از طرف ديگر در سال83 ميانگين يد موجود در نمکهاي نمونه برداري شده از کارخانجاتppm 37/12 بود و هيچ نمونه نمکي از لحاظ ميزان يد در طيف" رضايت بخش" قرار نداشت. در سال 1384ميانه يد ادرار به 107 و يک سال بعد به 119 ميكرو گرم در ليتر رسيد. اين در حالي است که ميانگين يد موجود در نمکهاي نمونه برداري شده در سال 84 ، 19/25 و در سال 85، ppm 36/32 بود. در سالهاي 82 و 83 کمبود يد خفيف در استان مشاهده گرديد و در سال 84و 85 اين شاخص در طيف طبيعي قرار داشت. که احتمالا بر اثر بهبود وضعيت نمک بوده است همانطور که آمار سالهاي 82 و 83 نشان داد، اختلالات ناشي از کمبود يد به سادگي قابل بازگشت است. پيشنهاد مي¬شود پايش منظم برنامه و نظارت مداوم بر كارخانجات توليد نمك هر ساله انجام شود.