مرجان مهدوي روشن، سلطانعلي محبوب، علي صديقي، عليرضا صادقپور، سيد جمال قائم مقامي، عليرضا استادرحيمي*
چکیده
زمينه و هدف: امروزه شکستگي استخوان به عنوان يکي از مشکلات مهم بهداشتي در سراسر دنيا شناخته شده است و از طرفي مطالعات حيواني نشان داده اند که کمبود روي باعث کاهش رشد استخوان، تراکم استخواني ، کاهش نيروي لازم جهت شکستن استخوان و احتمالا كاهش سرعت ترميم شكستگي مي شود. لذا اين مطالعه با هدف بررسي وضعيت تغذيه اي، غلظت سرمي روي و غلظت سرمي آلکالين فسفاتاز به عنوان آنزيم وابسته به روي موثر در ساخت استخوان، در افراد دچار شکستگي استخوان انجام گرديد.
روش بررسي: جامعه هدف اين مطالعه مقطعي تحليلي 71 بيمار دچار شکستگي تروماتيک استخوانهاي دراز مراجعه کننده به بيمارستان شهدائ تبريز بودند. در يافت غذايي با استفاده از پرسشنامه ثبت غذاي 3 روزه،سطح فعاليت بدني و اطلاعات فردي و پزشکي افراد با استفاده از پرسشنامه ، وزن و قد افراد با استفاده از ترازوي متصل به قدسنج و غلظت سرمي روي با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتري جذب اتمي و غلظت آلکالين فسفاتاز سرم با استفاده از کيت پارس آزمون تعيين گرديد. آناليز آماري داده ها با استفاده از روشهاي توصيفي و تحليلي انجام گرفت.
يافته ها: از 71 بيمار شرکت کننده در مطالعه 47 نفر مرد و 24 نفر زن بودند. ميانگين در يافت روزانه انرژي 2385کيلوکالري و ميانگين در يافت روزانه روي از رژيم غذايي 82/4 ميلي گرم برآورد شد. زنان معادل54% و مردان، 5/43%جيره توصيه شده روزانه (Recommended daily allowance, RDA) روي را از رژيم غذاييشان دريافت کرده بودندکه به طور معني داري کمتر از مقادير توصيه شده غذايي بود. ميانگين غلظت روي سرم نيز کمتر از مقادير نرمال بودکه اين تفاوت از لحاظ آماري معني دار بودولي غلظت آلکالين فسفاتاز سرم در محدوه نرمال قرار داشت. بين روي دريافتي از رژيم غذايي بادريافت پروتئين، چربي، کلسيم، فسفر و منيزيم از رژيم ارتباط معني داري مشاهده شد، در مقابل روي سرم با متغيرهاي سن، نمايه توده بدن(Body Bass Index, BMI)، استعمال دخانيات، آلکالين فسفاتاز سرم و روي دريافتي از رژيم غذايي ارتباط معني داري نداشت.
نتيجه گيري: بر اساس نتايج حاصل از اين مطالعه وضعيت تغذيه اي و غلظت سرمي روي در افراد دچار شکستگي تروماتيک استخوان کمتر از محدوده نرمال بود. لذا آموزش تغذيه به کليه افراد جهت مصرف غذاهاي غني از روي در کنار کلسيم, افزايش مصرف اين غذاها در دوران شکستگي جهت بهبود ترميم شکستگي،توصيه مي شود.