چکیده
زمینه: استفاده از یک وهله سونا جهت کاهش سریع وزن اثرات منفی چشم‌گیری بر سلامت می‌گذارد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثر عصاره آبی زعفران بر توان هوازی بیشینه، پراکسیداسیون لیپیدي و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام سرم مردان جوان ورزشکار متعاقب یک وهله سونای منتهی به کاهش 4 درصدی وزن بدن انجام شد.
روش‌کار: در یک مطالعه نیمه‌تجربی20 مرد جوان ورزشکار به ترتیب با میانگین سنی وزنی و درصد چربی بدن به طور تصادفی به دو گروه دارونما (10 نفر)، و مکمل (10 نفر) تقسیم شدند. افراد گروه مکمل، عصاره زعفران را روزانه 5 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به مدت 4 روز مصرف کردند و گروه دیگر نیز به همان میزان دارونما (لاکتوز) دریافت کردند. تمامی آزمودنی‌ها پس از 4 روز مکمل یاری، چهار درصد وزن بدن خود را با آب‌زدايي در سونای خشك از دست دادند. ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام و مالون دي‌آلدئید سرم آزمودنی‌ها طي سه مرحله (پایه، 4 ساعت قبل و بلافاصله بعد از سونا) و توان هوازی بیشینه در دو مرحله (یک هفته پیش و بلافاصله بعد از سونا) اندازه‌گیری شد. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحليل واريانس مكرر، تی وابسته و مستقل در سطح معناداری کمتر از 05/0 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان دادند كه متعاقب سونای خشک توان هوازی بیشینه هر دو گروه به طور معنی‌داری کاهش نشان داد (p<0/005). هم‌چنین میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی تام و مالون دي‌آلدئید سرم گروه کنترل به طور معنی‌داری به ترتیب کاهش و افزایش نشان داد (p=0/001).
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق مصرف عصاره زعفران منجر به بهبود ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی سرم شد و از افزایش معنی‌دار مالون دي‌آلدئید سرم پس از سونا جلوگیری کرد. با این وجود مصرف عصاره زعفران در جلوگیری از کاهش توان هوازی بیشینه متعاقب سونا تاثیر معنی‌داری نداشت.