چکیده
زمینه: به نظر می‌رسد که استرس گرمایی و استرس اکسیداتیو فاکتورهای اصلی پاتوفیزیولوژی واریکوسل هستند. یکی از مهم‌ترین مسیرهای مولکولی که در اثر آن‌ها به راه می‌افتد، آپوپتوز است و با نشانگرهای مختلفی مانند خروج فسفاتیدیل سرین و قطعه‌قطعه شدن DNA قابل شناسایی است. کمبود پروتامین از دیگر پدیده های مرتبط با واریکوسل است. لذا هدف از انجام این مطالعه بررسی نشانگرهای آپوپتوز در افراد نابارور با واریکوسل و ارتباط این نشان‌گرها با پارامترهای اسپرمی و بلوغ کروماتین بود.
روش‌کار: در این مطالعه از نمونه مایع منی 15 مرد نابارور با واریکوسل و 15 مرد بارور مراجعه‌کننده به مرکز باروری و ناباروری اصفهان، استفاده شد. ابتدا پارامترهای اسپرمي (غلظت، تحرک و مورفولوژی اسپرم) بر اساس راهبردهای سازمان جهانی بهداشت (2010) ارزیابی شد. سپس به ترتیب جابه‌جایی فسفاتیدیل سرین با فلوسایتومتری، قطعه‌قطعه‌شدن DNA با روش TUNEL و کمبود پروتامین با رنگ‌آمیزی کرومومایسین A3 ( CMA3) بررسی شدند.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که پارامترهای اسپرمی به‌طور معنی‌داری در گروه واریکوسل نسبت به گروه بارور کاهش یافته است. خروج فسفاتیدیل سرین تفاوتی بین دو گروه نشان نداد اما درصد قطعه‌قطعه شدن و کمبود پروتامین در گروه مورد نسبت به گروه شاهد به‌طور معنی‌داری بیشتر بود.
نتیجه‌گیری: در افراد نابارور با واریکوسل، افزایش سطح آسیب DNA، کمبود پروتامین و کیفیت پایین اسپرم می‌تواند به علت اختلال در تنظیم دمایی بیضه‌ای باشد. مطالعات بیشتری برای تایید این نتایج مورد نیاز است. همچنین تفاوتی بین میزان خروج فسفاتیدیل سرین بین گروه‌ها دیده نشد که شاید به خاطر تعداد محدود افراد شرکت‌کننده در این مطالعه و یا عبور اسپرم‌ها از مراحل اولیه آپوپتوز و ورود آن‌ها به مراحل انتهایی مرگ سلولی باشد.