علیرضا دهناد
1*، راهب آباشوف
2، جواد حامدی
3، محمد رضا نهایی
4,5، هایده مبین
4، علی زنده دل
61 دپارتمان بیوتکنولوژی مرکز تحقیقات واموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی،سازمان تحقیقات وآموزش کشاورزی ،تبریز- ایران
2 مرکز تحقیقات آنتی بیوتیک های جدید، مسکو، روسیه
3 گروه میکروبیولوژی، پردیس علوم، دانشگاه تهران، تهران، ایران
4 گروه میکروب شناسی، دانشکده پزشکی تبریز و مرکز تحقیقات دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
5 گروه میکروب شناسی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
6 آزمایشگاه تخصصی بیوتکنولوژی، مرکز تحقیقات آموزش استان آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات و آموزش کشور، تهران، ایران
چکیده
زمینه: باکتری Streptomyces levis از خانواده اکتینومیست ها می باشد. تاکنون ترکیبات شیمیایی جدا شده از این باکتری ها به عنوان آنتی بیوتیک، ضد تومور، ضد قارچ، ضد ویروس و ضد سرطان مورد استفاده قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه، آنالیز متابولیت های حاصل از استرپتومایسس های جدا شده از منطقه شمال غرب کشور، بررسی اثرات ضد میکروبی و بررسی خاصیت ترمیم کنندگی زخم توسط آنها بود.
روش کار: در بهار1388از خاک مناطق شمال غرب کشور نمونه برداری و باکتری مورد نظر خالص سازی و تعیین هویت شد، متابولیت های آن توسط 7 حلال (دی اتیل اتر، دی کلرومتان، هگزان، اتیل استات، کلروفرم، متانول و آب) استخراج شد. خواص ضد میکروبی متابولیت ها با روش دیسک دیفیوژن آگار روی میکروارگانیسم های گرم مثبت و منفی مورد بررسی قرار گرفت. متابولیت حاوی خواص ضد باکتریایی با روش کروماتوگرافی گازی مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: تنها متابولیت اتری روی تمام سوش های میکروبی گرم مثبت و منفی اثر داشت و 15 ترکیب در متابولیت فعال این باکتری ها شناسایی شد که عمده مواد آنها عبارت بودند از: Docosanoic acid methyl ester (% 578/11)، -12-octadecadienoic acid (%961/2)، -Tetracosenois acid methyl ester (% 389/8)، Bis (2-ethylhexyl) phthalate (% 153/2) و D-alpha-Tocopherol (% 959/0).
نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد کهDocosanoic acid methyl ester و -Tetracosenois acid methyl ester ترکیبات عمده متابولیت این باکتری¬ها را تشکیل می¬دهند. اثرات ضد میکروبی و ضد توموری می¬تواند به دلیل وجود ترکیبات1‚2-Benzenedicarboxylic acid diisooctyl ester و Bis(2-ethylhexyl) phthalateدر متابولیت باشد. نتایج حاصل از بررسی هیستوپاتولوژی نشان داد که متابولیت حاصل از باکتری، بر زخم ناشی از استافیلوکوکوس، اثر ترمیمی قابل توجهی دارد.