سیدابراهیم حسینی
1*، داود مهربانی
2، شهره میرشکاری
11 گروه فیزیولوژی، دانشکده علوم، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران.
2 مرکز تحقیقات سلول های بنیادی و فناوری ترانس ژنیک دانشگاه علوم پزشکی شیراز، شیراز، ایران.
چکیده
زمینه و اهداف: ترخون گياهي از خانواده Asteraceae است كه دارای مصارف خوراکی و طبي فراوانی ميباشد. اين مطالعه با هدف بررسي اثرات عصاره هیدروالکلی ترخون بر ميزان كاتيون هاي سرم خون و نسبت جنسيت نوزادان در موش های سوری انجام گرفت.
مواد و روش ها: در اين مطالعه تجربی از 100 سر موش سوری بالغ نر و 100 سر موش سوری ماده بالغ استفاده گردید که به 4 گروه کلی به صورت موشهای ماده و نر جهت جفتگیری برای تعیین نسبت جنسیت فرزندان و موشهای ماده و نر جهت اندازه گیری کاتیون های خون تقسیم شدند. هر کدام از این گروهها به 5 دسته 10 تایی شامل، کنترل، شاهد، تجربی 1، 2 و 3 تقسیم شدند که دوزهای mg/kg500،1000 و 1500 عصاره هیدروالکلی عصاره را برای 35 روزدریافت کردند. سپس با خون گیری از قلب حیوانات میزان سرمی K+ , Ca2+ , Mg2+ و Na+ اندازهگیری و بقیه گروه های ماده به صورت درون گروهی با موش های نر هم گروه خود آمیزش داده شدند و آن گاه بعد از پایان دوره پژوهش نسبت جنسیت نر و ماده اندازهگیری شد. نتايج با استفاده از آزمون های ANOVA و دانكن و به كمك نرم افزار SPSS 18 آنالیز شدند.
یافتهها: نتایج نشان داد عصاره ترخون در گروه های تجربی باعث افزایش معنادار غلظت سرمی یون¬های منیزیم و کلسیم در حیوانات ماده و نر و افزایش درصد نوزادان ماده نسبت به فرزندان نر نسبت به گروه کنترل میشود. از محدودیت های این بررسی می توان به نبود مطالعات کافی در زمینه اثر ترخون بر نسبت جنسیت فرزندان و عملکرد محور هیپوفیز-گوناد اشاره نمود.
نتیجهگیری: نتایج نشان داد، عصاره ترخون با داشتن یونهای Ca2+ , Mg2+ و افزایش میزان سرمی یون های مذکور و احتمالاً از طریق تغییر pH محیط واژن باعث افزایش درصد ماده زایی می گردد و لذا پیشنهاد می گردد با انجام تحقیقات تکمیلی به تاثیر این گیاه بر جنسیت فرزندان در نمونه های انسانی نیز توجه نمود.