علی بهادری
1*، سیدعلی شبستری اصل
2، مهسا اسماعیل لو
3، محمدحسین سروش برحقی
4، فرهاد بهادری
5، مجتبی عطارحسینی
61 موسسه آموزش عالی ربع رشید، تبریز، ايران
2 دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاداسلامی تبریز، تبریز، ايران
3 گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ايران
4 دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ايران
5 دامپزشک، دانشگاه آزاداسلامی تبریز، تبریز، ايران
6 دانشگاه ملی باکو، باکو، آذربایجان
چکیده
زمینه و اهداف: هلیکوباکترها به شکل ویبروئید یا مارپیچی،گرم منفی، کم هوازی و تاژکدار می باشند و در داخل غدد معدی، سلول های جداری و مخاطی معده زندگی می کنند. یافته¬های اخیر بیانگر این نکته هستند که علاوه بر هلیکوباکتر پیلوری، دیگر گونه های هلیکوباکتر نیز با عوارضی مثل گاستریت، زخم های پپتیک، سرطان معده و لمفوم بافت لنفوئید مخاط در انسان ها ارتباط دارند. در سگ ها و گربه ها ارگانیسم های بزرگ هلیکوباکتریایی با اندازه¬ی بزرگ و خمیده وجود دارند. هدف از اجرای این تحقیق ارائه یک نمای کلی از گونه¬های هلیکوباکتر غیرپیلوری است که به صورت طبیعی در معده ی انسان، حیوانات خانگی و پستانداران دیگر کلونیزه شده و در مواردی منجر به بیماری های مزمن، تحت حاد و حاد در انسان می¬شوند. از طرفی به علت عدم وجود کارهای تحقیقی کافی بر روی این موضوع در ایران هدف اصلی این مقاله نگاهی دقیق تر به اهمیت این میکروارگانیسم ها در سلامت انسان و بررسی میزان آلودگی سگ های ولگرد به عنوان مخزنی برای این میکروارگانیسم ها در ایران است.
مواد و روش ها: به منظور انجام این بررسی از 55 قلاده سگ سالم ولگرد (به طور تصادفی) استفاده گردید. به منظور بررسی سلامت کلی سگ های مورد مطالعه، از هر کدام به منظور انجام آزمایش CBC، نیم میلی لیتر خون از ورید سفالیک اخذ و بعد از انجام گسترش و رنگ آمیزی مورد بررسی قرار گرفت. سپس سگ های مورد مطالعه بیهوش و با روش گاستروسکوپی نمونه¬ها از معده اخذ و با روش های شیمیایی و میکروسکوپیک (رنگ آمیزی گیمسا) مورد مطالعه قرار گرفتند.
یافته ها و نتیجه¬گیری: براساس نتایج این مطالعه 5/87 درصد از نمونه¬های اخذ شده از معده، اوره آز مثبت بوده و در لام های مستقیم (اسمیر فشاری) اخذ شده از بافت معده، از مجموع 55 لام رنگ آمیزی شده به روش گیمسا در 11 لام هلیکوباکتر مشاهده نشد ولی 44 لام باقی مانده از لحاظ مشاهده و حضور هلیکوباکترها مثبت بوده اند (80٪). از بین لام های بررسی شده تعداد 25 لام دارای آلودگی همزمان با چند گونه بودند که اکثرا در این ها باکتری های مارپیچی فشرده با تعداد هلیکس زیاد و زاویه دار (اشکال شبیه به هلیکوباکتر فلیس) همراه با باکتری های مارپیچی فشرده ولی لبه هلیکسها به صورت غیر زاویه دار یا گنبدی (اشکال شبیه به هلیکوباکتر بیزازرونی) مشاهده گردید (لازم به ذکر است که شناسایی گونه ها با استفاده از میکروسکوپ نوری ممکن نیست و در اینجا فقط تشبیه اشکال به گونه های مشابه جهت تجسم اشکال فضایی صورت می گیرد).